Linki sponsorowane


Układ mięśniowy dzielimy na mięśnie szkieletowe i mięśnie gładkie.

Mięśnie szkieletowe są zbudowane z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej, której skurcze są zależne od bodźców z układu nerwowego ośrodkowego, a wiec zależne od naszej woli. Skurcze mięsni szkieletowych powodują zmianę położenia poszczególnych kości względem siebie. Układ ten stanowi czynny narząd ruchu. Biernym narządem ruchu są kości.

Układ mięsni gładkich stanowią włókna mięśniowe gładkie. Tworzą one błony i pasma, podstawę budowy ścian naczyń oraz ścian układu pokarmowego, oddechowego i moczowo-płciowego. Mięśnie gładkie znajdują sie także w skórze przytwierdzone do torebek włosów. Skurcze włókien mięsni gładkich odbywają sie pod wpływem bodźców płynących z tak zwanego układu nerwowego autonomicznego, nie są wiec zależne od naszej woli.

Liczba mięśni i ich podział. Liczne podręczniki i atlasy anatomiczne podają różne liczby mięśni. Ogólnie przyjmuje sie, ze liczba wszystkich oddzielonych mięśni wynosi około 200 dla jednej połowy ciała. Ponieważ ciało człowieka jest zbudowane symetrycznie, prawie wszystkie mięśnie są parzyste, a wiec liczba wszystkich mięśni wynosi około 400.

Przy podziale mięśni na grupy można posługiwać się różnymi kryteriami, tak np. możemy podzielić mięśnie pod względem genetycznym, czynnościowym i topograficznym. W podziale genetycznym wyróżniamy mięśnie somatyczne i trzewne. W podziale czynnościowym łączymy mięśnie w grupy działające na poszczególne stawy. Wyróżniamy tu mięśnie prostowniki i zginacze, przywodziciele i odwodziciele oraz mięśnie odwracające i nawracające. Podział topograficzny mięśni opiera sie na położeniu mięśni w określonej okolicy ciała. Podział ten ma największą wartość dydaktyczną i jest najczęściej stosowany w nauczaniu anatomii.

Przy opisywaniu mięśni będziemy posługiwać się podziałem topograficznym.

PODZIAŁ TOPOGRAFICZNY MIĘŚNI

1. Mięśnie głowy: a) mięśnie wyrazowe albo mimiczne, b) mięśnie żwacze.

2. Mięśnie szyi: a) mięśnie powierzchowne, b) mięśnie średnie lub pośrednie. c ) mięśnie głębokie.

3. Mięśnie klatki piersiowej: a) mięśnie powierzchowne, b) mięśnie środkowe, c) mięśnie głębokie lub wewnętrzne.

4. Mięśnie brzucha: a) mięśnie płaskie brzucha, b) mięśnie podłużne brzucha.

5. Mięśnie tylnej powierzchni tułowia lub mięśnie

grzbietu: a) mięśnie grzbietu powierzchowne, b) mięśnie grzbietu głębokie.

6. Mięśnie kończyny górnej:

a) mięśnie obręczy barkowej,

b) mięśnie kończyny górnej wolnej ; ramienia, przedramienia, ręki) .

7. Mięśnie kończyny dolnej:

a) mięśnie obręczy biodrowej,

b) mięśnie kończyny dolnej wolnej uda, podudzia lub goleni, stopy.

KSZTAŁT, BUDOWA ORAZ NARZĄDY POMOCNICZE MIĘŚNI SZKIELETOWYCH

Mięśnie maja różne kształty i wielkości. Wśród mięsni szkieletowych wyróżniamy mięśnie długie, czyli wrzecionowate, krótkie, płaskie albo szerokie oraz zwieracze. Mięśnie zwieracze przebiegają okrężnie i wytwarzają pierścienie dokoła otworów ciała ludzkiego. .

Mięsień składa się z brzuśca, który stanowi jego część środkową oraz z końców

zaopatrzonych w ścięgna (w mięśniach długich i krótkich) lub w rozcięgna (w mięśniach płaskich). Miejsce przyczepu ścięgna nazywamy początkiem lub przyczepem mięśnia, lub tez przyczepem początkowym i przyczepem końcowym. Za przyczep początkowy przyjęto przyczep mięśnia bliższy głowy lub płaszczyzny pośrodkowej

ciała. Części mięśnia bliższe przyczepowi początkowemu nazywamy głową mięśnia, części bliższe przyczepowi końcowemu - ogonem mięśnia. Rozróżniamy mięśnie jedno- i dwugłowowe oraz wielogłowowe. Mięsień podzielony przez tak zwane ścięgno pośrednie lub miedzyściegno nazywamy mięśniem dwubrzuścowym.

Budowa histologiczna włókna mięśni szkieletowych. Włókno mięśni szkieletowych stanowi długa, wałeczkowata. zespólnia komórkowa zawierająca liczne jądra. Średnica włókna wynosi od 10 do 150 a długość od 1000 do 20 000 mikronów. W niektórych mięśniach kończyn długość włókien dochodzi do 35 cm, np. w mięśniu krawieckim.

Charakterystyczne prążkowanie poprzeczne włókien mięśniowych pochodzi z odcinków izotropowych i anizotropowych łamiących pojedynczo i podwójnie światło. Prążkowanie poprzeczne spostrzegamy dlatego, że w sąsiadujących włóknach mięśniowych elementy izotropowe i anizotropowe leża na jednym poziomie. Włókna zawierające małe ilości sarkoplazmy nazywamy białymi, a zawierające duże ilości sarkoplazmy - włóknami czerwonymi. Włókna czerwone kurczą się wolniej niż białe, lecz ulęgają trudniej zmęczeniu. Sarkoplazma włókien mięśniowych poprzecznie prążkowanych oprócz włókienek kurczliwych zawiera kropelki tłuszczu, ziarenka barwnika i glikogen. Włókna mięśniowe łącza się w pęczki, w wiązki mięśniowe i w mięśnie jako narządy.

Unerwienie mięsni szkieletowych. Komórki macierzyste nerwów ruchowych unerwiających mięśnie szkieletowe znajdują się w ośrodkowym układzie nerwowym. Skupiska tych komórek nazywamy jądrami ruchowymi. Funkcja komórek ruchowych, tak zwanych motoneuronów, jest uzależniona od informacji dochodzących z narządu ruchu, a wiec z mięsni oraz z innych układów ciała ludzkiego, jak np. z narządu równowagi słuchu i wzroku. Do komórki mięśniowej dochodzą dwa rodzaje włókien nerwowych: włókno somatyczne, a wiec ruchowe eferentne i włókno informacyjne, a wiec czuciowe aferentne. Komórki mięśniowe są zaopatrzone w tzw. końcową płytkę motoryczną lub ruchowa, do której dochodzi włókno nerwowe. W miejsce styku włókna nerwowego z płytką motoryczna mięśnia nazywamy połączeniem nerwowo-mięśniowym. Włókna nerwów informacyjnych czuciowych rozpoczynają się wewnątrz włókna mięśniowego tzw. wrzecionem mięśniowym.