Linki sponsorowane


1.SKRĘCENIE- uraz obejmujący narząd ruchu, kość nie uległa uszkodzeniu, ale uszkodzone zostały tkanki miękkie- więzadła, torebka stawowa, elementy otaczające staw od zewnątrz czyli naczynia, nerwy, mięsnie, powięzi.

STOPNIE SKRĘCENIA:
1 skręcenia lekkie- tkanki miękkie są uszkodzone w niewielkim stopniu, ból, bolesność palpacyjna, obrzęk.
2 skręcenia ciężkie- uszkodzeniu ulegają naczynia krwionośne dając intensywny wylew krwi →krwiak, zniekształcony obrys stawu, ból, ograniczona ruchomość, dłuższy proces gojenia.

LECZENIE:
▪działania obniżające narastanie obrzęku, kończyna wyżej ułożona, opatrunki (okłady z
octanu glinki, woda+ ocet w stosunku 1:1)
▪unieruchomienie kończyny za pomocą bandaża elastycznego

Gdy dochodzi do naruszenia ciągłości nerwu następuje bardzo duży ból.

UMIEJSCOWIENIE SKRĘCENIA jest bardzo istotne. Gdy skręcenie występuje w stawach kręgosłupa (zwłaszcza w wypadkach samochodowych) to objawy są następujące: ból głowy promieniujący do potylicy, karku, a nawet do okolicy międzyłopatkowej. W tym przypadku należy zrobić rtg, aby stwierdzić czy kość nie została naruszona.

2.ZWICHNIĘCIE- uszkodzenie narządu ruchu (stawu) gdzie powierzchnie stawowe ulegają przesunięciu względem siebie.

RODZAJE:
a) zwichnięcie pełne- gdy powierzchnie stawowe zupełnie tracą z sobą kontakt b) podwichnięcie- odcinkowe przesunięcie, niepełne zwichnięcie c) zwichnięcie powikłane- uszkodzenie tkanek miękkich stawu d) zwichnięcie nawykowe- zwiększona tendencja do przemieszczania się względem siebie powierzchni stawowych, co jest wtórnym efektem zmian bliznowatych w tkankach stawu ( po wcześniejszym urazie gdzie pojawiła się tkanka włóknista).

OBJAWY:
-ból
-ograniczona ruchomość w uszkodzonym stawie
-zmienia się obrys stawu (np. w postaci guza)
-staw jest silnie usztywniony i sprężysty.

Do zwichnięcia najczęściej dochodzi, gdy osoba upadając wykonuje ruchy obronne.

LECZENIE: delikatne nastawianie powierzchni stawowych a następnie odciążenie stawu.

3.ZŁAMANIE- tu dochodzi do naruszenia ciągłości kości i uszkodzenia tkanek miękkich, jednocześnie dodatkowo może nastąpić zwichnięcie lub skręcenie.

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA PRZERWANIE CIĄGŁOŚCI POWŁOKI SKÓRNEJ: •zamknięte- złamana kość może uszkodzić tkanki miękkie, ale nie rozrywa powłoki skórnej •otwarte- naruszona ciągłość powłoki skórnej, co sprzyja zakażeniu→ pourazowe zapalenie kości. ▪złamanie podokostnowe = „zielonej gałązki”- występuje u dzieci gdzie przy złamaniu okostna jest cała, czyli osteoblasty są nieuszkodzone i mogą szybko się włączyć w proces odbudowy.

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA ILOŚĆ ZŁAMAŃ JEDNEJ KOŚCI: ▪jednoodłamowe- łatwiej nastawić ▪wieloodłamowe a te dzielimy na: -bez przemieszczenia -z przemieszczeniem

PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA PRZEBIEG SZCZELINY ZŁAMANIA ▪poprzeczne ▪skośne te typy mogą być podłużne przemieszczeniem lub bez ▪spiralne ▪podłużne, gdy doszło do przemieszczenie wyróżniamy: -odłamy kostne oddalając się od siebie tworzą wrażenie wydłużonej kończyny -odłamy kostne mogą wbić się w siebie, a to daje wrażenie skróconej kończyny

OBJAWY ZŁAMANIA: -złamanie zamknięte: ból, bolesność, zaznaczony obrzęk skóry, może pojawić się wylew krwi→ siniec, sprawność kończyny nieznacznie obniżona -złamanie bardziej skomplikowane- dziwne wygięcie kończyny i nieprawidłowy obrys stawu -gdy są odłamy kostne: przy ucisku występuje trzeszczenie, wyczuwalne jest przesuwanie się odłamów kostnych, co może doprowadzić do mechanicznego uszkodzenia innych struktur. -im cięższe złamanie tym bardziej ograniczona jest ruchomość danej kończyny -przy złamaniu szyjki kości udowej ustawienie kończyny jest w rotacji wewnętrznej.

GOJENIE SIĘ ZŁAMAŃ. Remodeling kostny ma tu duże znaczenie, gdy są odłamy kostne przemieszczone względem siebie to one powinny być fachowo połączone. Miejsce, które się goi powinno być zaopatrzone w krew. Gdy pojawił się krwiak to on uciska naczynia krwionośne, co opóźnia gojenie. Na dodatek krwiak jest dobra pożywką dla bakterii→ ropne zmiany zapalne→ pourazowe zapalenie kości. Zapewnienie odpowiedniego ukrwienia zapobiega przykurczowi ischemicznemu (niedokrwiennemu) Valkmanna, ta sytuacja dotyczy palców u dłoni, jest efektem nieodwracalnego niedokrwienia mięsni zginaczy palców i kształtuje się ręka szponiasta. Niedokrwienie może spowodować zespół Sudecka u dłoni, jest to szybko postępująca zmiana zanikowa w kośćcu, mięśniach, występują zmiany o charakterze nieprawidłowego ustawienia kończyny górnej, występuje duży ból niezwiązany z ruchem, pojawiający się w dzień i w nocy. Średni czas gojenia nie powinien przekroczyć 6 miesięcy.

Stawy rzekome- gdy w miejscu złamania wytworzy la się tkanka która nie uległa całkowitemu uwapnieniu, jest miękka, należy ją operacyjnie usunąć.

Nieprawidłowo założony gips może zaburzać proces gojenia się gdy np. jest zbyt ciasny, lub gdy nie zostały zabezpieczone dwa stawy sąsiadujące z miejscem złamania.

Złamanie żeber- ból w trakcie oddychania. Klatkę piersiową unieruchamia się za pomocą bandaża elastycznego.

LECZENIE, 2 sposoby:
1) leczenie zachowawcze- unieruchomienie, opatrunki gipsowe, orteza, bandaż, wyciągi kostne. pod opatrunkiem może dojść do zaniku mięśniowego. 2) leczenie operacyjne- nastawianie, można użyć śrub i gwoździ.

Kość starcza- z wiekiem w jamach szpikowych pojawia się tkanka tłuszczowa. Gdy dochodzi do uszkodzenia kości to krople tłuszczu dostają się do naczyń krwionośnych, roznoszone są po całym ciele→ zmiany niedokrwienne. Leczenie jest utrudnione, stosuje się endoprotezy.

4. OPARZENIA

Uszkodzenia mogą mieć charakter przejściowy lub dający ciężkie zaburzenia (zagrożenie życia). Skóra jest barierą odgradzająca wnętrze od zewnątrz. Ma kilka warstw i stanowi ochronę. Uraz termiczny może spowodować uszkodzenie jednej lub wszystkich warstw. Im głębiej tym gorzej. Zmiany doprowadzają do koagulacji białek a to do martwicy.

3 STOPNIE OPARZENIA: 1. Najlżejszy- uszkodzony naskórek, objawy: -zaczerwienienie- poszerzenie drobnych naczyń krwionośnych służących do regulacji cieplnej -obrzęk, który jest efektem poszerzenia naczyń -ból związany z podrażnieniem zakończeń nerwowych uciskanych przez obrzęknięte tkanki Czas gojenia 7-10 dni, nie ma blizn. 2. Uszkodzeniu ulega naskórek i wierzchnia warstwa skóry właściwej. Objawy jw. + martwicza tkanka zostaje uniesiona ku górze→ pęcherze oparzeniowe zawierają jałowy płyn surowiczy (pęcherza nie wolno przekłuwać). Po wchłonięciu się płynu czapa przykleja się do podłoża. 3. Oparzenie głębokie- zmiany martwicze objęły również pozostałe elementy skóry właściwej i tkankę tłuszczową (a nawet głębiej). Objawy: -tworzenie się obszarów o różnym zabarwieniu (czerwone, blade, sine, szaro –brązowe) -nie ma bólu Goi się zawsze z wytworzeniem blizny, leczenie chirurgiczne, nawet przeszczep.

OBJAWY OGÓLNE. Pierwsze trzy doby→ wstrząs oparzeniowy, jego nasilenie ma powiązanie z powierzchnia oparzenia. Jest to sytuacja gdzie struktury głębiej położone bez przeszkód oddają ciepło→ parowanie tkanek→ niedokrwienie, niedotlenienie→ poszerzanie się obszarów martwicy. •powstaje obrzęk tkanek przez ucisk na zachowane naczynia krwionośne→ gorsze ukrwienie tkanek zdrowych→ może dojść do martwicy •utrata płynów- intensywny rozwój wstrząsu hipowolemicznego (spada objętość krwi krążącej)→niedokrwienie, niedotlenienie tkanek: -uszkodzenie nerek (martwica kanalików, zmniejszona produkcja moczu- oliguria, anuria) -uszkodzenie mięśnia sercowego→ niewydolność -obrzęk i niedotlenienie mózgu •podwyższona temperatura ciała, majaczenia senne

Leczenie hamuje nadmierna utratę płynów.

POWIKŁANIA: ◙ infekcja bakteryjna (bakterie tlenowe i beztlenowe). Kolejność występowania zakażenia: 1.Bakterie tlenowe, gazu nie ma tlenu obumierają 2.Bakterie beztlenowe- są źródłem wystąpienia posocznicy→ zgon ◙ krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego, jest to spowodowane przez niedokrwienie błony śluzowej żołądka→ powstaje nadżerka (krwawi), zajęta zostaje cała ściana żołądka→ wrzody ostre Curlinga ◙ u małych dzieci występują drgawki związane z przegrzaniem organizmu (przy rozległych poparzeniach)→ nieskoordynowane ruchy zgięciowe kkd i kkg ◙ uszkodzony zostaje układ oddechowy poprzez nawdychanie się przesyconego żarem suchego powietrza ( z domieszka czadu i innych substancji wydzielających się podczas spalania danego materiału), to drażnienie uszkadza śródbłonek→ przekrwienie→ obrzęk krtani, która kurcząc się może powodować duszenie się Przy nawdychaniu się oparów chloru→ po kilku godzinach obrzęk płuc. Czad→ uszkodzenie OUN→ martwica. Na początku występują objawy pobudzenia, dezorientacji, następnie śpiączka→ śmierć (skóra jest zaróżowiona).

LECZENIE:
1 stopień- bieżąca zimna woda
2 stopień- walka z bólem, woda, nie przebijać pęcherzy
3 stopień- zabezpieczenie jałowości, w ośrodkach specjalistycznych

5.OPARZENIA ELEKTRYCZNE.

DZIAŁANIE PRADU NA ORGANIZM:
-przepływ prądu elektrycznego przez ciało ludzkie zmienia ładunki elektryczne→ ciężkie uszkodzenie serca, zaburzona praca, brak synchronizacji, brak przepływu krwi→ ciężka niewydolność krążenia z zatrzymaniem akcji serca -oparzenia termiczne -zmiany martwicze w tkankach głębiej położonych, na skórze zostaje blado- żółtawy ślad w miejscu zadziałania prądu. -szare, ciemno brązowe obszary na ciele -zginacze wpadają w toniczny skurcz (chory nie może uwolnić się od prądu).

PIERWSZA POMOC: należy użyć materiału izolacyjnego (drewna, rękawiczki gumowej), aby odciągnąć delikwenta od źródła prądu, następnie wykonujemy masaż serca:1.Uderzenie w mostek, 2.5 Ucisków na 2 wdechy, 3.Wezwać pogotowie.

6.ODMROŻENIA

Bardzo ostry mróz (bez wiatru) wywołuje mniejsze uszkodzenia, bo ciało posiada warstwę ochronną promieniowania cieplnego (rola izolacyjna), która może być zniszczona przez działanie wilgoci + wiatr.

STOPNIE ODMROŻENIA: 1.Powierzchowne- objawy: ochłodzenie drętwienie, zblednięcie powierzchni skóry widoczne najbardziej w dystalnych częściach ciała, które szybko mija po ogrzaniu ciała ( picie ciepłych napojów, przyłożenie zmarzniętych rąk do innych ciepłych części ciała, nie pije się alkoholu) 2.Odmrożenie dochodzi do tkanki podskórnej. Konsekwencja jest martwica tkanek, gdyż powstają kryształki lodu uszkadzające komórki. 3.Odmrożenie głębokie- głęboko posunięta martwica, tkanki są ciemno szare

W 2 i 3 stopniu po ogrzaniu skóra jest plamista, plamy maja zabarwienie sine, jasnoszare, skóra jest miękka. Pojawiają się pęcherze odmrożeniowe wypełnione płynem surowiczym (nie przekłuwamy).

OBJAWY: 1 stopień- ból, drętwienie palców, spadek czucia, mrowienie, uczucie gorąca, obrzęk, czerwona skóra 2 stopień- ból zależy od stanu zmian 3 stopień- zniszczenie nerwów powoduje bezbolesność

PIERWSZA POMOC: 1 stopień- stopniowe rozgrzewanie 2 i 3 stopień leczenie w ośrodkach specjalistycznych.

7.URAZY WIELONARZĄDOWE- występują w więcej niż dwóch okolicach ciała.

OKOLICE CIAŁA: -głowa i szyja -klatka piersiowa -jama brzuszna -miednica -kkg -kkd

Im więcej okolic ciała uległo urazowi tym gorsze rokowanie dla chorego. Ważne jest zabezpieczenie funkcji życiowych poprzez np. zatamowanie krwotoku.

1)GŁOWA I SZYJA a) krwiaki w OUN- domózgowe, podwyższone ciśnienie śródczaszkowe b)złamania w obrębie czaszki, wyróżniamy: •dotyczące sklepienia czaszki, wyróżniamy: -zamknięte- przebiegają z zachowaniem ciągłości skóry, może pojawić się krwiak i obrzęk -otwarte- jest dostęp z zewnątrz do mózgowia Istnieje niebezpieczeństwo uszkodzenia mózgowia i rozwinięcia się krwiaka. W zależności os lokalizacji występują objawy ogniskowe tj. porażenie, afazja, utrata słuchu wzroku, kłopoty z połykaniem •dotyczące podstawy czaszki- może się lokalizować w sposób: -złamanie przez przedni dół czaszki -złamanie przez środkowy dół czaszki -złamanie przez tylny dół czaszki ٭ złamanie podstawy czaszki niepowikłane- bez uszkodzenia zatok i ucha środkowego, powstaje krwiak okularowy- obrzęk i zasinienie wokół oczu, może schodzić na policzek (jedno lub obustronny). Na skutek wylewu krwi powstaje wytrzeszcz oczu, przyćmienie świadomości i gromadzenie się krwi w okolicy wyrostka sutkowatego. ٭ złamanie podstawy czaszki powikłane: ›uszkodzona kość skalista- wypłynięcie krwi z uszu, uszkodzone zostały naczynia krwionośne: ▫gdy opony mózgowe są rozdarte to do światła uszkodzonej kości (ucha) dostaje się płyn mózgowo- rdzeniowy, który wydostaje się z uszu ▫gdy złamany jest przedni dół czaszki to wydostaje się z nosa krwisty wyciek, płyn mózgowo- rdzeniowy pojawia się na tylnej powierzchni gardła. Istnieje połączenie między światem zewnętrznym a wnętrzem czaszki co sprzyja infekcji bakteryjnej i pojawienia się ropnia. ›uszkodzone zatoki oboczne nosa- może pojawić się odma wewnątrzczaszkowa. c)uszkodzenia odcinka szyjnego kręgosłupa. Uszkodzeniu często ulega C1 i C2 przy nagłym odchyleniu głowy i przyciągnięciu ku przodowi w wypadku samochodowym lub następuje zmiażdżenie zęba obrotnika przy skoku do wody na główkę. Gdy doszło do urazu głowy zawsze niezbędne jest rtg głowy i szyi, gdyż na początku uszkodzenia mogą nie dawać objawów klinicznych (pojawiają się dopiero po kilkunastu godzinach). Zabezpieczeniem jest usztywnienie głowy (np. kołnierz ortopedyczny).

2)KLATKA PIERSIOWA Złamane żebro narusza opłucna płucna i opłucna ścienną. W jamie płucnej jest ujemne ciśnienie→ uraz opłucnej ściennej→ ciśnienie atmosferyczne wyrównuje ciśnienie ujemne→ dużo powietrza→ ucisk na narządy wewnętrzne→ odma opłucna, rodzaje: a)zamknięta- powietrze napływa do jamy opłucnej i zostaje w niej uwięzione. Objawy: duszność, ból, tachykardia, utrata przytomności. Leczenie drenaż opłucny. b)otwarta- kiedy istnieje otwarta rana i jest kontakt pomiędzy światem zewnętrznym a jama opłucnową. Leczenie to zamkniecie otworu (opatrunek jałowy). c)zastawkowa- fragmenty uszkodzonych tkanek miękkich działają jak zastawka. Jest to najgorsza z postaci. Wlatujące porcje powietrza zostają uwięzione. Wbicie igły ratuje życie gdyż powietrze ucieka.

Odma może być efektem uszkodzenia dróg oddechowych np. Rozerwanie oskrzeli→ część powietrza gromadzi się w śródpiersiu→ ucisk na narządy wewnętrzne.

Oderwanie płuc, oskrzeli występuje przy silnym ucisku na klatkę piersiowa.

Uszkodzenie może doprowadzić do krwawienia doopłucnowego→ krwiak opłucny (hemothorax). Objawy to duszność, zakłócona praca serca→ zgon.

Dostanie się ciała obcego do tchawicy, objawy: -duszność -kaszel -dławienie się Gdy ciało obce jest małe to trafia do prawego oskrzela i do oskrzela płatowego, pierwsze objawy mogą być niezauważalne np. Pokasływanie→ po pewnym czasie pojawia się niedodma i zmiany zapalne (nawracające). Usuwanie ciała obcego następuje poprzez bronchoskopię, a gdy już doszło do włóknienia pozostaje operacja.

3)BRZUCH URAZY: a)tępe- poprzez kopnięcie w brzuch lub upadek na niego. Uszkodzeniu ulęgają narządy miąższowe, czyli śledziona, wątroba. -przy pęknięciu torebki śledziony pojawiają się krwotoki wewnętrzne→ krwiak podtorebkowy, ta sama sytuacja jest przy rozdarciu śledziony. Leczenie- usunięcie śledziony. -uszkodzenie wątroby→ wylanie żółci→ żółciowe zapalenie otrzewnej→ chemiczne uszkodzenie narządów wewnętrznych→ śmierć. b)naruszenie ciągłości części rurowej przewodu pokarmowego: -jelita, żołądek→ tam znajduje się powietrze, objawy rozdarcia żołądka są podobne do perforacji wrzodu→ uciekające powietrze unosi się ku górze→ duszność, zawartość wylewa się do jamy brzusznej→ zapalenie otrzewnej, bakterie znajdujące się w żołądku powodują ropne zapalenie się otrzewnej→ śmierć. Pojawia się krwawienie powodujące powstanie hipowolemi, krew wydalana jest z kałem lub przez wymioty. -trzustka znajduje się za śledzioną, dlatego jej urazy są dość rzadkie, objawy typowe dla zapalenia trzustki.

4)MIEDNICA I UKŁAD MOCZOWY a)złamanie miednicy, u starszych osób grozi zatorowością tłuszczową np. W mózgu→ śmierć mózgu w efekcie niedokrwiennej martwicy mózgu. b)rozerwanie pęcherza, moczowodów, nerek. Leczenie- usunięcie nerki.

5)USZKODZENIE KOŃCZYN- stłuczenie, złamane, skręcenie

Hipowolemia przy uszkodzeniu wielonarządowym z uwagi na krwawienie→ niewydolność wielonarządowa.

Ważne jest: -zapewnienie odpowiedniej temperatury ciała -zabezpieczenie choremu drożności dróg oddechowych→ pozycja boczna ustalona -zabezpieczenie chorego przed bólem- unieruchomienie -jałowy opatrunek zapobiega zakażeniu.

Źródło: Brak

[dodaj komentarz na forum]