Linki sponsorowane


Ból - nieprzyjemne zmysłowe i emocjonalne odczucie towarzyszące istniejącemu lub zagrażającemu uszkodzeniu. (definicja Międzynarodowego Towarzystwa Badania Bólu)

Ból to nieprzyjemne doznanie zmysłowe powstałe na skutek potencjalnego lub faktycznego uszkodzenia komórek lub tkanek, bądź w ten sposób odbierane – WHO.

Rola bólu – najwcześniejszy naturalny sygnał chorobowy wskazuje na istnienie procesu chorobowego wzywa do leczenia.

Czynnik nocyceptywny (bólowy) – czynnik powodujący uszkodzenie tkanek lub zagrażający ich uszkodzeniem.

Złożona reakcja organizmu na zadziałanie czynnika bólowego:
reakcje psychiczne (cierpienie)
ruchowe (odruch obronny, skurcz mięśni, grymas itp.)
autonomiczne (przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia tętniczego, przekrwienie, pot itp.)
hormonalne (uwalnianie adrenaliny i innych hormonów)

Etapy powstawania bólu:
1. drażnienie mechaniczne, termiczne, chemiczne, receptora somatycznego lub trzewnego (nocyceptora)
2. przewodzenie pobudzenia przez nerw obwodowy do rogu tylnego rdzenia (istota galaretowata)
3. przewodzenie dośrodkowe bodźca przez rdzeń kręgowy i pień mózgu
4. kora mózgowa (układ limbiczny) - ostateczna percepcja bólu

Natężenie odczucia bólu zależy od:
wielkości i siły działającego bodźca
czynników wzmacniających odczucie bólu
mechanizmów hamujących i modulujących odczucie bólu

Czynniki obniżające próg odczuwania bólu:
Osobowość introwertyczna, depresja, lęk, obawa
Gniew, smutek, nuda
Bezsenność, zmęczenie
Dyskomfort, wszelkie stany chorobowe
Izolacja, zaniedbanie społeczne

Czynniki podwyższające próg odczuwania bólu:
Dobre samopoczucie, sympatia, zrozumienie,
Towarzystwo, aktywność,
Sen, wypoczynek, zredukowanie lęku
Stan ogólnego zdrowia, poprawa nastroju

Podział bólu:
1. ból fizjologiczny (ostry, szybki) – np. ukłucie
2. ból patologiczny (przewlekły, wolny) – choroba.
Podział bólu patologicznego w zależności od miejsca powstania:
receptorowy (nocyceptywny)
przewodzeniowy (związany z uszkodzeniem nerwów obwodowych , korzeni i dróg przewodzących ból)
nienocyceptywny (psychogenny) – długotrwałe wzmocnienie w rdzeniu kręgowym, pniu mózgu i korze mózgowej

Ból podczas terapii może być objawem:
jest lepiej
bez zmian
jest gorzej – oznacza np. dobry kierunek/środek terapii ale za mocny i zbyt intensywny

3-6 spotkań – kiedy stan jest bez zmian – oznacza, że nie trafiamy w odpowiedni bodziec, wówczas należy zmienić ćwiczenia i podjąć inne działania w celu poprawy.

Czucie bólu :
badamy szpilka, okresowo stosuje się bodziec dotykowy i chory ma określić co czuje (ostre, czy tępe)
analgesia : zniesienie czucia bólu
hypalgesia : ↓czucia bólu
hyperalgesia : czucia bólu

Pacjentowi nie zawsze należy wyłączać i ograniczać bólu, bo ból jest najlepszym wskaźnikiem dla terapeuty jako granica, do której może wykonywać ćwiczenia, mobilizacje.

ĆWICZYMY TYLKO DO GRANICY BÓLU

Działania przeciwbólowe powinny być dopiero po odpowiednich ćwiczeniach.

Wszystkie struktury segmentu ruchowego muszą być odporne na obciążanie zewnętrzne i wewnętrzne – tracąc zdolność przejmowania obciążeń dynamicznych często reagują bólem

DOZNANIA FANTOMOWE – tzn. niebolesne poczucie amputowanej części ciała

BÓL FANTOMOWY – doznanie bólowe odbierane z amputowanej części ciała

BÓL KIKUTOWY – ból związany z pozostałymi fragmentami amputowanej części ciała

NIEBEZPIECZEŃSTWO:
1. Ból rozlewający = expanding pain
prawdopodobieństwo nowotworów, ból zajmuje coraz większe odcinki
2. Ból przemieszczający = shifting pain ból pochodzenia miotomowego, wędrujący

OCENA BÓLU
1) Subiektywny opis dolegliwości
2) Sposób pojawiania i zachowania się bólu
3) Opis czynników które nasilają lub zmniejszają ból
4) Natężenie, czas trwania i charakter bólu
5) Miejsce występowania i okolice, do których promieniuje
6) Czas dnia i nocy = rozkład jazdy

STRUKTURY ZAOPARTZONE W RECEPTORY BÓLOWE = NOCYCEPTORY Mięsnie Staw Nerw Ścięgno, więzadło, kość

NERW 1. Największy przy prowokacji rozciągania
2. Zgodny z przebiegiem nerwu
3. Możliwe zaburzenia senso – motoryczne
4. Ustępuje przy zbliżaniu nerw
5. Typowe wypowiedzi pacjenta – pieczenie, mrowienie, kłucie

STAW
1. Ból punktowy
2. Narasta najbardziej w kierunku do bólu
3. Związany z ruchem i obciążaniem
4. Związany z zaburzonym ślizgiem stawowym = gra stawową

MIĘSIEŃ
1. Ból przy ruchu aktywnym w jednym kierunku, pasywnym w drugim
2. Zgodny z przebiegiem mięśnia i przyczepami
3. Narastający po wysiłku
4. Największy przy prowokacji ekscentrycznej

INNE PRZYCZYNY BÓLU
Urazy, złamania, zerwania
Stany zapalne
Nowotwory
Infekcje
Psycho – somatyczne

FIZJOTERAPIA BEZPOŚREDNIA – W PRACY Z BÓLEM
1) Mięśnie – PIR, recyprokalne unerwienie (wykorzystanie technik hold – relax, contract – relax)
2) Poprawa koordynacji mięśniowej
3) Eliminacja niestabilności
4) Praca w CCC – osiowe obciążanie stawów w pozycjach niskich z przejściem do wysokich
5) Techniki odruchowe, igłoterapia
6) Kinezjotaping
7) Praca ze „skórą” – fałd Kimblera
8) Elementy poszczególnych metod (McKenzie, PNF)

FIZJOTERAPIA POŚREDNIA – W PRACY Z BÓLEM
1) Stosowanie stymulacji oddechowej
2) Wykorzystanie napięcia i rozluźnienia struktur funkcjonalnie powiązanych (miotomy, dermatomy)
3) Obiektywność i samokrytyczność terapeuty

Opracowała Barbara Sulińska

[dodaj komentarz na forum]