Linki sponsorowane


PRAWIDŁOWA POSTAWA CIAŁA Przez prawidłową postawę należy rozumieć taką, której układ poszczególnych odcinków ciała względem siebie jest zharmonizowany, a utrzymanie jej wymaga minimalnego napięcia układu mięśniowego i nerwowego

Postawa prawidłowa to taki kształt ciała wynikający z budowy i nawykowego usytuowania poszczególnych jego części, który sprzyja podstawowym funkcjom organizmu.
Zależy ona od takich czynników jak:
- wiek,
- pora dnia,
- posiłki,
- zmęczenie

POSTAWA MAŁEGO DZIECKA
- zmienione proporcje poszczególnych odcinków ciała
- tył głowy z plecami są w jednej linii
- wypukły brzuszek
- lekkie wgłębienie (lordoza) w odcinku lędźwiowym kręgosłupa
- cały tułów pochylony do przodu
- lekkie zgięcie bioder i kolan
- do 4-5 roku życia występuje płaskostopie

WIEK DORASTANIA
- wyprostowana postawa ciała
- klatka piersiowa spłaszcza się nieco, przez co zaokrąglenie barków staje się wyraźniejsze
- lordoza jest wyraźne
- całkowity zanik płaskostopia

POSTAWA U OSOBY DOROSŁEJ
- głowa nieznacznie wysunięta do przodu
- brzuch jest płaski, cofnięty w stosunku do klatki piersiowej
- wygięcia kręgosłupa w kształcie litery „S”
- zachowane proporcje poszczególnych odcinków ciała

WADY POSTAWY – To wszelkie niewłaściwe usytuowanie części ciała obserwowane u osoby stojącej swobodnie w pozycji zasadniczej. Określane są one na podstawie odchyleń od ogólnie przyjętego wzorca prawidłowej postawy.

Anatomicznym kluczem postawy ciała jest kręgosłup. Jest osią naszego ciała, stanowiącą jego kostne rusztowanie. Długość kręgosłupa mierzona w linii prostej wynosi około 40% długości ciała, a długość mierzona wzdłuż krzywizn wynosi 45%.
Na budowę kręgosłupa składają się 34 kręgi:
- 7 kręgów szyjnych,
- 12 kręgów piersiowych,
- 5 kręgów lędźwiowych,
- 5 kręgów krzyżowych,
- 5 kręgów guzicznych.

Kręgosłup pełni trzy podstawowe funkcje: podporową, amortyzacyjną, kinetyczną. 1. Funkcja podporowa polega na podtrzymywaniu wyżej położonych segmentów, w związku z czym podlega on znacznym obciążeniom, wzrastającym ku dołowi. Zwiększają się wymiary i wzmaga intensywność tworzących go kręgów. Zadania przenoszenia obciążeń pełnią głównie trzony kręgowe. Drugim elementem umożliwiającym utrzymanie przez kręgosłup tak dużych obciążeń są jego krzywizny fizjologiczne.
2. Funkcję amortyzacyjną dzielą krzywizny kręgosłupa i krążki międzykręgowe. Naprzemienne krzywizny w płaszczyźnie przednio-tylnej kręgosłupa upodabniające go do sprężystego resora, amortyzują wstrząsy i chronią przed nimi kręgosłup i ośrodkowy układ nerwowy. Ochronnie działają również krążki międzykręgowe z zawartymi w nich sprężystymi jądrami miażdżystymi.
3. Funkcja kinetyczna uzależniona jest od ruchomości jego krzywizn. Krzywizny szyjna (lordoza) i lędźwiowa są giętkie, odznaczają się znaczną ruchomością, natomiast krzywizna piersiowa (kifoza) jest strefą bardziej usztywnioną.

Za utrzymanie postawy w pozycji stojącej odpowiedzialne są następujące mięśnie: a) z przodu:
- mięśnie szyi,
- mięśnie klatki piersiowej,
- mięśnie brzucha,
- mięsień czworogłowy uda;

b) z tyłu:
- prostownik grzbietu,
- mięśnie pośladkowe,
- mięśnie kulszowo-goleniowe
Mięśnie te muszą nie tylko przeciwdziałać siłom antygrawitacyjnym, ale muszą też utrzymać równowagę pomiędzy poszczególnymi częściami tułowia.

Postawa ciała jest wypadkową równoczesnego działania dużych grup mięśniowych, które utrzymują ciało w równowadze i zależy ona w dużej mierze od równomiernego rozwoju tych grup mięśniowych. Wszelkie dysproporcje w rozwoju mięśni czy też osłabienie siły mięśni zapewniających prawidłowe warunki statyki ciała, prowadzi często do zmniejszenia stabilizacji kręgosłupa i może być początkiem łańcucha zmian prowadzących do choroby zwyrodnieniowej oraz wad postawy.

PODZIAŁ I PRZYCZYNY WAD POSTAWY
1) Wrodzone są to odchylenia od prawidłowej budowy ciała pod wpływem czynników działających w okresie płodowym.
a) Kości - do wad wrodzonych układu kostnego należą:
- dodatkowe kręgi lub ich niedorozwój
- zrosty kręgów
- rozszczepy kręgów
- wrodzone zwichnięcia stawów biodrowych
b) Mięśni - do wad wrodzonych mięśni zaliczamy:
- wrodzona atonia mięśniowa
- postępujący zanik mięśni

2) Nabyte
a) Rozwojowe - powstają najczęściej w wyniku chorób tj. krzywica, gruźlica, choroba Scheuermanna
b) Nawykowe - wywoływane są przez:
• czynniki środowiskowe - sedenteryjny tryb życia, niewłaściwa odzież i obuwie, złe warunki naturalne
• czynniki morfologiczne: dystonia mięśniowa mięśnie ulegają rozciągnięciu inne skróceniu.
• czynniki fizjologiczne: nawyk nieprawidłowej postawy często w wyniku zaburzenia czucia głębokiego, krótkowzroczności, osłabienia słuchu, czy też upośledzenia umysłowego

JAK POWSTAJĄ WADY POSTAWY
I okres - zmian czynnościowych
Jedne grupy mięśni ulegają osłabieniu i rozciągnięciu, w innych występuje wzmożone napięcie i ich skrócenie. Czas trwania tego okresu może być różny w zależności od czynników, które powodują powstawanie wad. Może on wynosić od kilku tygodni do kilku miesięcy

II okres - powstawania przykurczy (więzadeł , mięśni i ścięgien) W tym okresie wprowadzenie ćwiczeń korekcyjnych może być jeszcze całkowicie skuteczne. Okres ten może trwać przez kilka tygodni, miesięcy a nawet lat.

III okres - zmian strukturalnych , czyli utrwalonych przykurczy Wady postawy w tym okresie określamy jako patologiczne. Ćwiczenia korekcyjne pozwalają zapobiec dalszemu postępowaniu wady, jednak całkowita jej likwidacja jest już niemożliwa i często wymaga złożonego postępowania rehabilitacyjnego.

WADY KRĘGOSŁUPA

SKOLIOZA - Jest bocznym skrzywieniem kręgosłupa, to choroba, która polega na wielopłaszczyznowym (trójpłaszczyznowym) odchyleniu linii kręgosłupa od stanu prawidłowego.

TRÓJPŁASZCZYZNOWE ODCHYLENIE W SKOLIOZACH - czołowej – kręgosłupa wygina się w bok, lewo lub prawo; („S”) - strzałkowej – pogłębia się wygięcie lordotyczne lub kifotyczne; - poprzecznej – następuje rotacja kręgów, co prowadzi do powstania garbu.

WADY KREGOSŁUPA W PŁASZCYŹNIE STRZAŁKOWEJ
Istotą wad kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej jest pogłębienie lub zmniejszenie fizjologicznych wygięć kręgosłupa. Na podstawie stopnia pochylenia miednicy oraz ruchomości kręgosłupa rozróżnia się zasadnicze typy wadliwej postawy:
a) Plecy okrągłe - pogłębienie kifozy piersiowej. W tym typie wady występuje zmniejszone przodopochylenie miednicy. Doprowadza to do spłycenia lordozy lędźwiowej, czego następstwem jest pogłębienie kifozy piersiowej. Cały tułów nachylony jest do przodu, a równowagę można utrzymać dzięki cofnięciu miednicy do tyłu. Nadmierne wygięcie kręgosłupa w odcinku piersiowym skompensowane jest w odcinku szyjnym zwiększoną lordozą szyjną i pochyleniem głowy do przodu.

b) Plecy wklęsłe – pogłębienie lordozy lędźwiowej Istota tej wady polega na pogłębieniu lordozy lędźwiowej. Sylwetkę charakteryzuje pogłębione wygięcie odcinka lędźwiowego kręgosłupa, zwiększone przodopochylenie miednicy, wypięty brzuch (tzw. przodujący brzuch) i wypięte pośladki.

c) Plecy wklęsło-wypukłe - pogłębienie kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej Przyczyną powstawania tej wady jest zwiększony kąt przodopochylenia miednicy. Doprowadza to do nadmiernej lordozy lędźwiowej, a przez odcinkową kompensację do pogłębienia kifozy piersiowej. Zmienione ukształtowanie kręgosłupa oraz zwiększone przodopochylenie miednicy wpływa na stan mięśni i więzadeł.

d) Plecy płaskie - brak fizjologicznych wygięć kręgosłupa. Wada ta występuje przy zmniejszonym kącie przodopochylenia miednicy. Charakteryzuje się ona spłaszczeniem lub brakiem fizjologicznych krzywizn kręgosłupa. W badaniu nie stwierdza się natomiast ograniczenia ruchomości w poszczególnych odcinkach kręgosłupa. Zmniejszenie fizjologicznych wygięć kręgosłupa powoduje wypadnięcie funkcji amortyzacyjnej kręgosłupa, sprzyja powstawaniu zmian przeciążeniowych i zwyrodnieniowych kręgosłupa

WADY STATYCZNE KOŃCZYN DOLNYCH

Zniekształcenia kończyn dolnych w znacznym stopniu wpływają na statykę i postawę ciała. Powstają w wyniku asymetrii w budowie wyżej położonych odcinków ciała, przeciążeń pracą lub są wadami wrodzonymi albo powstają na skutek innych przyczyn.
Wyróżniamy następujące wady kończyn dolnych,
- kolana koślawe,
- kolana szpotawe,

1. Kolana szpotawe

Kończyny przyjmują ułożenie w kształcie litery O, najważniejsze wygięcie znajduje się zwykle w górnej części podudzia. Wielkość odchylenia mierzy się w centymetrach, rozstępem między kłykciami przyśrodkowymi przy stopach zwartych. Szpotawość kolan występuje najczęściej przy nadwadze oraz przy krzywicy.

2. Kolana koślawe

Charakteryzują się skierowaniem do wewnątrz uda w stosunku do podudzi tworzą literę X. Za fizjologiczną koślawość uważa się odchylenie od osi przeciętnie 2-3 centymetrów, ale nie większą niż 5 centymetrów. Trzeba też pamiętać, że dzieci rodzą się kolanami szpotawymi. Od 2-3 roku życia szpotawość przechodzi w koślawość. Dopiero powyżej 6 roku życia dziecko powinno mieć proste kończyny dolne.

WADY STÓP
Najczęściej występujące wady stóp to:
- stopa płaska
- płasko-koślawa
- stopa szpotawa
- stopa wydrążona
Rzadziej spotykane to:
- stopa końska
- stopa piętowa

a-stopa końska, b- stopa piętowa, c-stopa szpotawa, d-stopa płaska, e- stopa płasko-koślawa, f- stopa wydrążona

1. Stopa płaska (płaskostopie czynnościowe) Stopa posiada niski lub obniżający się łuk podłużny, który jest wynikiem niewydolności układu mięśniowo-wiązadłowego. UWAGA – do 6 roku życia płaskostopie jest fizjologiczne!

2. Stop płasko-koślawa Istotą tego zniekształcenia jest ustawienie w nawróceniu kości stępu oraz obniżenie sklepienia podłużnego stopy, najczęściej na tle niewydolności statycznej. Pięta ulega skręceniu na zewnątrz i opiera się o podłoże brzegiem przyśrodkowym (wewnętrznym); łączy się z koślawością kolan

3. Stopa szpotawa Jest odwrotnością stopy płasko-koślawej. Charakteryzuje się skręceniem pięty do wewnątrz i oparciem jej na krawędzi zewnętrznej

4. Stopa wydrążona Zniekształcenie charakteryzuje się nadmiernym wysklepieniem (= pogłębienie wydrążenia), w odcinku między guzem a głowami kości śródstopia, przy równoczesnym skróceniu tego odcinka. Nadmiernemu wysklepieniu stopy towarzyszy szponowate ustawienie palców i skrócenie rozścięgna podeszwowego, (wysokie podbicie).

5. Stopa końska – chodzenie na palcach – pięta uniesiona do góry.

6. Stopa piętowa – jest to chodzenie na pięcie. WADY KLATKI PIERSIOWEJ


Najczęściej występujące zniekształcenia patologiczne klatki piersiowej to:
- klatka piersiowa kurza,
- klatka piersiowa lejkowata.


a) Klatka piersiowa kurza – polega na wysunięciu ku przodowi obwodowej części mostka wraz z najbliższą częścią żeber, które są od boku jakby ściśnięte. Łuki żebrowe często tworzą falistą linię zamiast łukowej.

b ) Klatka piersiowa lejkowata – jest wadą znacznie częściej spotykaną niż klatka piersiowa kurza. Wada jest następstwem wrodzonego zaburzenia rozwoju przepony lub nieproporcjonalnego rozrostu chrząstek żebrowych w stosunku do jej elementów. Charakteryzuje się lejkowatym zapadnięciem dolnej części mostka i przylegających odcinków żeber.

Opracowanie Barbara Sulińska

[dodaj komentarz na forum]