Linki sponsorowane


KINEZYTERAPIA W PULMONOLOGII

PATOGENEZA
N. OBTURACYJNEJ - czynnościowe lub organiczne zwężenie oskrzeli np.:
zapalenie oskrzeli
astma
rozstrzenie oskrzeli
rozedma płuc
Przewlekła obturacyjna choroba płuc POChP,
Niedobór α1 – antytrypsyny

N. RESTRYKCYJNEJ – ↓ objętości tkanki płucnej
zmiany w opłucnej – zapalenie, zrosty,
zmiany w miąższu płucnym
choroby śródmiąższowe: zwłóknienie śródmiąższowe, m.in. płuco reumatoidalne, sakroidoza
Choroby ściany klatki piersiowej: kifoskolioza,
choroby nerwowo – mięśniowe, choroba Parkinsona, SM

PRZEWLEKŁY ZAPALENIE OSKRZELI
(BRONCHITIS CHRONICA)
Przewlekłe zapalenie oskrzeli cechuje się nadmiernym wydzielaniem śluzu w drzewie oskrzelowym, co przejawia się przewlekłym i nawracającym kaszlem oraz odkrztuszaniem.
Utrudniony jest wydech, kaszel ustawiczny – obciąża serce
Objawy m.in.:
kaszel,
świszczący oddech,
plwocina,
duszność
Zabiegi: inhalacje (antybiotykowe, rozkurczowe, rozrzedzające, wyksztuśne, przeciwzapalne)

ROZSTRZENIE OSKRZELI
(BRONCHIECTASIS)
Patologiczne, nieodwracalne rozszerzenie ścian średnich i drobnych oskrzeli z powstaniem workowatych rozstrzeni, w których zatrzymuje się wydzielina śluzowa - zapalenie. Niemożliwe jest prawidłowe usuwanie wydzieliny z poszerzonych i zniekształconych dróg oddechowych. Predysponuje to do nawracających infekcji, procesów zapalnych i dalszego uszkodzenia Klasyczna triada
– Uporczywy, kaszel z odkrztuszaniem – Obfita, ropna plwocina – Krwioplucie: może być lekkie, spowodowane zapaleniem dróg oddechowych, lub obfite z pograbiałych tętnic oskrzelowych Inne objawy:
Nawracające zapalenia płuc Duszność Trzeszczenia, rzężenia, świsty Gorączka Ból w klatce piersiowej pochodzenia opłucnowego Utrata masy ciała Mogą wytworzyć się palce pałeczkowate, nadciśnienie płucne i serce płucne

Choroba ta jest następstwem innych chorób oskrzeli lub płuc: nieżytu oskrzeli, rozedmy, niedodmy, zwłóknienia płuc, guzów, gruźlicy. Zabiegi: inhalacje (antybiotykowe, rozszerzające oskrzela, rozrzedzające)

ASTMA OSKRZELOWA (ASTHMA BRONCHIALE) Astma (dychawica) oskrzelowa jest spowodowana zwężeniem oskrzeli i oskrzelików wskutek skurczu ich mięśni gładkich, obrzękiem błony śluzowej, nadmiernym wydzielaniem śluzu i jego zastojem w drogach oddechowych. Przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych charakteryzująca się 3 cechami: – Przewlekłe zapalenie dróg oddechowych – Nadreaktywność oskrzeli – Odwracalna obturacja dróg oddechowych Astma alergiczna: nadwrażliwość na alergen (np. pyłki, roztocza) Astma niealergiczna: nadreaktywność dróg oddechowych nie mająca charakteru immunologicznego (np. po ASA, NSAID, b-blokerach, siarczynach, drażniących pyłach, zanieczyszczeniach, zimnym powietrzu, wysiłku fizycznym, infekcjach, stresie)

Objawy kliniczne: Duszność – objaw dominujący Kaszel — astma to najczęstsza przyczyna Ucisk w klatce piersiowej Świsty wydechowe i przedłużony wydech Nadmierna produkcja plwociny Hiperinflacja klatki piersiowej, śluz, elementy tkanek Wzbudzenia w nocy Zaburzenia snu Tachykardia/tachypnoë Ciężkie zaostrzenie: użycie dodatkowych mięśni oddechowych, niemożność wypowiadania pełnych zdań, zmniejszona ruchomość oddechowa, hiperinflacja klatki piersiowej (zwiększony wymiar AP), zmieniony stan psychiczny (wtórnie do hipoksji), tętno paradoksalne (spadek SBP o 10 i więcej mm Hg w czasie wdechu)

Okresy napadu KINEZYTERAPIA W ASTMIE OSKRZELOWEJ - nadmierne wysiłki są przeciwwskazane - przed wykonaniem ćwiczeń zastosować lek - fizykoterapia - ćwiczenia rozluźniające - masaż klatki piersiowej - ćwiczenia ogólnousprawniające w okresie remisji - nauka włączania przepony podczas oddychania - nauka prawidłowego oddychania wdech krótki, wydech długi przy przymkniętych ustach - ćwiczenia w basenie - nie powinno się zwalniać dzieci z zajęć wychowania fizycznego gdy_ niekorzystnie wpływa to na rozwój fizyczny oraz zmiany w oskrzelach

ROZEDMA PŁUC EMPHYSEMA PULMONUM

Polega na utracie sprężystości tkanki płucnej i rozstrzeniu lejków oraz pęcherzyków płucnych. Duże opory w drogach oddechowych oraz mechanizm zaporowy wydechowy powodują, że większość powietrza jest zatrzymywana w pęcherzykach płucnych i dochodzi do rozdymania. Sprzyja temu kaszel, który powoduje wzrost ciśnienia w naczyniach włosowatych tym samym hamuje w nich krążenie krwi. To powoduje stopniowy zanik ścian pęcherzyków płucnych i przegród międzypęcherzykowych. Cienkie ściany pęcherzyków łatwo pękają przy wysiłku lub kaszlu tworząc olbrzymie pęcherze rozedmowe. Niedotlenienie powoduje na drodze odruchowej skurcz naczyń włosowatych i tętniczych co jeszcze bardziej zwiększa opory w krążeniu płucnym. Dochodzi do przeciążenia prawej komory serca, potem jej niewydolności tzw. zespół płucno – sercowy. W wyniku tych zmian utrudniony jest wydech Objawy: duszność (wdech – szybki, krótki, wydech – wydłużony), sinica – bo niedostateczna wymiana gazowa, osłabienie – uczucie zmęczenia, mogą występowa wyraźne objawy sercowe.

PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC = POChP

Postępująca, słabo odwracalna obturacja dróg oddechowych, zwykle wynik palenia tytoniu. POChP to choroba o wyraźnym związku z paleniem papierosów. Dotyczy głównie palaczy, którzy stanowią 80 - 90% chorych. Choroba powoduje postępujące ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe i w konsekwencji prowadzi do trudności w oddychaniu. Komponenta zapalenie oskrzeli i rozedmy. Przewlekłe zapalenie oskrzeli: kaszel z odkrztuszaniem utrzymujący się przez co najmniej 3 miesiące w ciągu ostatnich 2 lat. Rozedma: powiększenie przestrzeni powietrznych i destrukcja miąższu, powodująca zamykanie małych dróg oddechowych i utratę elastyczności płuc Dysfunkcja płuc wynikająca z utrudnienia napływu powietrza przez drogi oddechowe (utrata elastyczności, ≠zapadania się/zwężenia małych dróg oddechowych) i utrudnienie wymiany gazowej (zaburzenia V/Q, uszkodzenie pęcherzyków, ≠przestrzeni martwej, powodujący hiperkapnię)

Występują objawy zarówno przewlekłego zapalenia oskrzeli, jak i rozedmy Objawy przewlekłego zapalenia oskrzeli (niebieski sapacz = Blue bloater) Kaszel produktywny - dominuje Rzężenia grubobańkowe/świsty Duszność wysiłkowa Sinica/hipoksemia Zmęczenie Otyłość

Objawy rozedmy (różowy dmuchacz = Pink puffer) Ciężka duszność - dominuje Niewielka hipoksemia Nieznaczny kaszel Utrata masy ciała – osoby szczupłe Użycie dodatkowych mięśni

POCHP – ASTMA W astmie zwężenie oskrzeli jest często całkowicie odwracalne, czy to samoistnie, czy pod wpływem leczenia, natomiast w POChP nigdy nie daje się go w pełni odwrócić i zwykle postępuje, jeśli chory nie zaprzestanie palenia tytoniu.

ZAPALENIE PŁUC PNEUMONIA Infekcja dolnych dróg oddechowych obejmująca miąższ płuca, powodująca zapalenie, wysięk w pęcherzykach i zagęszczenia zapalne

ZWŁÓKNIENIE PŁUC FIBROSIS PULMONUM Włóknienie płuc jest śródmiąższową chorobą płuc, w której pod wpływem nieznanego czynnika dochodzi do powtarzających się epizodów wieloogniskowych uszkodzeń oskrzelików i pęcherzyków; rozwijające się w tych miejscach śródmiąższowe zapalenie płuc (zapalenie pęcherzyków płucnych) jest przyczyną postępującego zwłóknienia. Rozwój tkanki włóknistej w miejscu tkanki płucne.

ZAPALENIE OPŁUCNEJ PLEURITIS Choroba polega na gromadzeniu się wysięku w jamie opłucnej z następowymi powikłaniami w układzie krążeniowo – oddechowym. Dwie odmiany – „suche” i wysiękowe (exsudativa), suche z reguły cofa się nie pozostawiając zmian. Suche rozwija się w następstwie procesu zapalnego w płucu, w wyniku urazu ściany klatki piersiowej lub choroby w obrębie jamy brzusznej pod przeponą, która szerzy się miejscowo i może objąć opłucną. Wysiękowe zapalenie opłucnej może być skutkiem przejścia gruźlicy czy innej infekcji płucnej na opłucną, towarzyszyć zawałowi serca lub płuca, albo nowotworowi rozwijającemu się w opłucnej. Kinezyterapia: Pozycje ułożeniowe zapobiegające zrostom opłucnej, stosowane od momentu rozpoznania choroby. Chory zwykle układa się na boku chorym a pozostawienie go w tej pozycji jest błędne. Zalecane jest leżenie na boku zdrowym z dodatkowo podłożonym wałkiem pod klatka piersiowa dla jej rozciągnięcia po stronie wysięku. Nawet jeśli powstaną wtedy zrosty to nie ogranicza ruchomości przepony. Pozycja ta także zapobiega zniekształceniom. Chory w takiej pozycji powinien pozostawać jak najdłużej. . Kinezyterapia oddechowa, rozpoczynamy ja po wchłonięciu wysięku.

NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA to stan, w którym wymiana gazowa w płucach jest niedostateczna dla utrzymania prawidłowych ciśnień parcjalnych O2 i CO2 we krwi tętniczej Gazy krwi tętniczej - wartości prawidłowe – PaO2 = 95 ± 5 mmHg PaCO2= 40 ± 5 mmHg pH= 7,40 ± 0,02 SaO2 = 97 ± 2 % HCO3 = 24 ± 2 mmol/L

Rehabilitacje pulmonologiczną Można określić jako sztukę postępowania medycznego, polegającą na umiejętności opracowania indywidualnego programu obejmującego dokładne rozpoznanie, leczenie, wsparcie psychologiczne i edukację. Program taki ma na celu zatrzymanie lub odwrócenia zjawisk fizjo- i psychopatologicznych występujących u chorych pulmonologicznych, oraz podjęcia próby przywrócenia choremu najlepszej sprawności czynnościowej, na jaką tylko pozwalają występujące u niego zmiany w układzie oddechowym i jego ogólna sytuacja życiowa. Przeciwwskazania: choroba niedokrwienna serca zastoinowa niewydolność krążenia ostre serce płucne ciężkie nadciśnienie płucne znaczne zaburzenia czynności wątroby rak z przerzutami nasilone zaburzenia poznawcze, ciężka choroba psychiczna

Przed zabiegami skontrolować należy temperaturę, tętno, liczbę oddechów Podczas ćwiczeń z pacjentami pulmonologicznymi najistotniejsza jest ocena parametrów spirometrycznych, kontrola zaburzeń wentylacji oraz kontrola objawów tj: duszność: wysiłkowa, napadowa, spoczynkowa, nocna kaszel objętość plwociny, zabarwienie, konsystencja, zapach zmęczenie świsty, krwioplucie ból w klatce piersiowej refleks, zgaga obrzęki: stóp, podudzi zaburzenia połykania

Szczególnie istotna jest obiektywna ocena nasilenia duszności, gdyż jest to najczęściej dominujący objaw w chorobach płuc. Duszność wysiłkową ocenia się przy użyciu 10 – punktowej skali Borga lub subiektywnej oceny pacjenta na skali wizualnej.

Stopnie duszności: brak duszności duszność obecna przy bardzo dużym wysiłku duszność obecna przy wyjściu na 1-wsze piętro towarzyszenie zdrowej osobie w marszu wywołuje duszność – pacjent nie nadążą spacer w swoim tempie nasila duszność lub ją prowokuje duszność obecna przy czynnościach dnia codziennego

Zawartość programu pulmonologicznego:

1. Nauka oddychania (modyfikacja wzoru oddechowego). Oddychanie przeponowe i „przez zasznurowane usta” ułatwia łagodzenie duszności oraz uczucia paniki, poprawia wentylację etc. 2. Toaleta drzewa oskrzelowego – zapewnia optymalny przepływ powietrza, stosowana u pacjentów z trudnościami w odkrztuszaniu nadmiaru wydzieliny 3. Efektywny kaszel 4. Oklepywanie 5. Drenaż złożeniowy 6. Wibracje 7. Stosowanie dodatniego ciśnienia wydechowego (np. flatter) 8. Samodzielny (czynnościowy) drenaż 9. Trening mięśni oddechowych – dla zwiększenia ich siły i wytrzymałości oraz zmniejszenia uczucia duszności. 10. Trening oddychania z oporem dla wdychanego (oddychanie przez coraz mniejsze otwory) 11. Trening z wyznaczonym obciążeniem progowym dla wdechu Tak jak w programach kardiologicznych w pulmonologicznych także dokonuje się oceny zdolności do wysiłku i ustala granice obciążeń treningowych. Najczęściej stosuje się próby wysiłkowe lub proste testy marszowe 6 lub 12 –sto minutowe. Testy marszowe rejestrują odcinek jaki chory pokonał w danym czasie, ewentualne przerwy na odpoczynek, etc) Programu rehabilitacji chorego ulega modyfikacji zależności od jednostki chorobowej