Linki sponsorowane
Kinezyterapia w kardiologii
Linki sponsorowane
KINEZYTERAPIA W KARDIOLOGII
ANATOMIA I FIZJOLOGIA UKŁADU KRĄŻENIA 1. Cykl pracy serca: serce wykonuje ok. 70 – 80 ewolucji na minutę, każda trwa około 0.8 sekund 2. Podczas skurczu przedsionków: ujścia żył zamknięte, ustaje dopływ krwi do przedsionków, ciśnienie – otrawcie zastawek przedsionkowo – komorowych (3 – dzielnej i 2 – dzielnej), krew przedostaje się do komór. 3. Podczas skurczu komór: przedsionki rozluźniają się i krew ponownie napływa z żył do serca, ciśnienie w komorach – zastawki zamykają się – otwierają się półksiężycowate aorty i tętnicy płucnej 4. Faza rozkurczu –zamknięcie zastawek półksiężycowatych 5. Regulacja pracy serca – nerw błędny ↓akcję, nerwy współczulne zwalniają, hormony (adrenalina, etc)
Czynniki ryzyka choroby wieńcowej 1. Niemodyfikowalne czynniki ryzyka (nie mamy na nie wpływu): wiek płeć predyspozycja rodzinna do miażdżycy (podłoże genetyczne) 2. Czynniki ryzyka podlegające modyfikacji (poprzez zmianę stylu życia lub przyjmowanie leków): podwyższone stężenie cholesterolu i/lub triglicerydów nadciśnienie tętnicze cukrzyca nadmierne spożycie alkoholu. dieta obfitująca w tłuszcze nasycone otyłość mała aktywność fizyczna palenie tytoniu
Systematyczny wysiłek fizyczny a układ krążenia – pozytywny wpływ Zwolnienie spoczynkowej i wysiłkowej częstości skurczów Zwiększenie stabilności elektrycznej Wydłużenie okresu rozkurczu max pojemności minutowej i objętości wyrzutowej Osiąganie niższych wartości CT przy tej samej mocy Poprawa funkcji śródbłonka Zwiększenie kapilaryzacj mięśnia sercowego Wzrost wydolności fizycznej i poprawa tolerancji wysiłku
Za rehabilitacje kardiologiczną można uznać skoordynowane działania prowadzące do uzyskania optymalnej sprawności fizycznej, psychicznej i społecznej pacjenta z chorobą układu krążenia, umożliwiające osiągnięcie jak najbardziej samodzielnego funkcjonowania w życiu codziennym i satysfakcjonującego udziału w życiu społecznym
„Kandydaci” do rehabilitacji kardiologicznej: – Po zawale serca – Z chorobą niedokrwienną serca bez zawału – Z chorobą niedokrwienną serca: oczekujących na zabieg operacyjny, po zabiegu pomostowania tętnic wieńcowych lub po przezskórnej angioplastyce tętnic – Z nadciśnieniem tętniczym – Z niewydolnością serca – Z kardiomiopatią rozstrzeniową – Z wadami zastawkowymi lub po chirurgicznym leczeniu wad zastawkowych – Po przeszczepieniu serca, po operacjach tętniaka – Z miażdżycą tętnic kończyn dolnych
Etapy rehabilitacji kardiologicznej : I Etap – szpitalny – w ostrym okresie choroby lub związku z leczeniem inwazyjnym; od momentu przyjęcia do szpitala aż do wypisu, (miejsce: sala intensywnej opieki medycznej, oddział pooperacyjny, oddział kardiologii, chorób wewnętrznych). Cel: jak najszybsze osiągniecie przez chorego samodzielności i samowystarczalności zakresie czynności życia codziennego oraz przeciwdziałanie skutkom unieruchomienia. II Etap – poszpitalny (stacjonarny lub ambulatoryjny wczesny) – rekonwalescencja; początek jak najwcześniej po szpitalu. Czas trwania tego etapu zależy od stanu chorego i oceny stopnia ryzyka wystąpienia powikłań – na ogół kilka tygodni. Cel: poprawa tolerancji wysiłku, korzystna modyfikacja czynników ryzyka miażdżycy i zdarzeń sercowo-naczyniowych III Etap – ambulatoryjny późny: po zakończeniu etapu II przez kolejne miesiące, (miejsce: poradnie rehabilitacji kardiologicznej, poradnie kardiologiczne lub lekarze rodzinni przeszkoleni w rehabilitacji kardiologicznej). Cel: podtrzymaniu dotychczasowych efektów leczenia i rehabilitacji oraz zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby, utrzymanie osiągniętych wyników, stopniowe zmniejszanie nadzoru nad chorym. Etap III powinien trwać do końca życia
Przeciwwskazania do rehabilitacji: 1) Niestabilny okres przebiegu choroby (np.: ostry zawał w okresie ostrego bólu, niestabilna dusznica bolesna) 2) Niewyrównana niewydolność krążenia – ostra lub nasilająca się przewlekła (pogorszenie tolerancji wysiłku, osłuchowo rzężenia nad polami płucnymi, obrzęki, utrata wagi ≥ 1,8 kg w trzy dni) 3) Występowanie niedokrwienia mięśnia sercowego (dusznica bolesna, zmiany w EKG) o bardzo niskim progu wysiłkowym (poniżej 3 Met) 4) Zmiany w EKG świadczące o ostrym epizodzie wieńcowym 5) Niekontrolowane zaburzenia rytmu akcji serca zagrażające zatrzymaniem 6) Zaburzenia przewodzenia przedsionkowo – komorowego III stopnia 7) Tętniak rozwarstwiający aorty (lub jego podejrzenie) 8) Zapalenie serca lub osierdzia 9) Hipotensja skurczowa ortostatyczna ≥ 20 mmHg z objawami klinicznymi (zawroty głowy, zasłabnięcia) 10) Zapalenie zakrzepowe żył 11) Świeże zatory tętnicze płucne lub obwodowe 12) Ostre choroby systemowe i gorączkowe 13) Ostre zaburzenia psychiczne
!!!!!!!!!!!!!!!! Badanie przed ćwiczeniami obowiązkowo wykonywane każdorazowo przed rozpoczęciem zajęć obejmuje: a) Ogólną ocenę stanu pacjenta, wygląd skóry (rany, obrzęki, sinica, bladość), utrzymanie równowagi i koordynacja ruchów b) Badanie miarowości i częstości skurczów serca (badanie tętna lub osłuchiwanie serca) c) Pomiar ciśnienia tętniczego i pomiar częstości oddechów d) Uzyskanie informacji o dolegliwościach (duszności, bólu w klatce piersiowej, niemiarowe bicie serca, bóle i zawroty głowy), innych aktualnych problemach zdrowotnych (stany podgorączkowe, bóle stawów etc), zmianach w farmakoterapii, samopoczucie po poprzedniej sesji ćwiczeniowej
OBJAWY „SERCOWE” OGÓLNE duszność, obrzęki – głównie kończyn – zwolnione krążenie naczynia ulegają rozszerzeniu – ściany ich stają się cieńsze i do tkanek przechodzi nadmierna ilość płynu, ból tępy w okolicy serca lub promieniujący do karku, ramienia, kołatanie, tętno, objawy mózgowe (wadach aorty omdlenia , nadmierna potliwość, depresja, krwotoki śródmózgowe, objawy brzuszne (przekrwienie żylne w brzuchu – zaparcia, niestrawność)
Zasady kinezyterapii na różnych etapach rehabilitacji kardiologicznej Etap I Proponowany tryb postępowania z chorym w ostrym okresie choroby obejmuje: w trakcie unieruchomienia możliwość przyłóżkowej toalety; po 1–2 dobach stabilizacji stanu chorego możliwość samodzielnej toalety, kąpieli z asystą, brania natrysku, spacerowania wokół łóżka. Rozpoczyna się od ćwiczeń oddechowych, relaksacyjnych, dynamicznych małych, a następnie dużych grup mięśniowych. Równolegle stopniowo przystępuje się do uruchamiania pacjenta poprzez siadanie, pionizację, spacery, chodzenie po schodach. Tempo wdrażania kolejnych elementów mobilizacji zależy od rodzaju choroby i ewentualnych powikłań ostrej fazy Kinezyterapia w I etapie rehabilitacji powinna odbywać się jednocześnie z monitorowaniem zapisu EKG Modele rehabilitacji A B I II III
Etap II Zakres kinezyterapii w II etapie rehabilitacji powinien być uzależniony od wydolności fizycznej pacjenta, a także od stopnia ryzyka wystąpienia powikłań Wydolność fizyczna i stopień ryzyka są najważniejszymi kryteriami kwalifikacji chorego do jednego z czterech modeli rehabilitacji II etapu — A, B, C lub D Etap II rehabilitacji można przeprowadzić w: – formie stacjonarnej — ćwiczenia 5 dni w tygodniu, wszystkie treningi nadzorowane medycznie; – formie ambulatoryjnej — ćwiczenia 3–5 dni w tygodniu, w tym 3 dni w tygodniu treningi nadzorowane Wszyscy pacjenci niezależnie od tolerancji wysiłku powinni uczestniczyć w codziennych spacerach trwających co najmniej 30–60 min. Warunki bezpieczeństwa treningu. Pacjent powinien mieć możliwość co najmniej kontaktu telefonicznego z ośrodkiem kardiologicznym, natomiast rodzina chorego powinna być przeszkolona w zakresie udzielania pierwszej pomocy.
Zasady kinezyterapii – Etap II – po operacji kardiologicznej: Rekonwalescencja (ok. 7–10 dni) obejmuje: pielęgnację ran; delikatne ćwiczenia oddechowe (z wyjątkiem ćwiczeń rozciągających mostek i ćwiczeń w pozycji na brzuchu); ćwiczenia ułożeniowe kończyn dolnych wspomagające poprawę odpływu żylnego— delikatną fizykoterapię zmniejszającą bolesność klatki piersiowej (ciepło, lekki masaż); ćwiczenia ogólnokondycyjne.
Etap III Program zajęć ruchowych III etapu rehabilitacji można realizować według jednego z trzech modeli (A, B lub C). Zakwalifikowanie do modelu treningowego zależy od oceny globalnego ryzyka secowo-naczyniowego u danego chorego
Uwaga! We wszystkich modelach kinezyterapii po zakończeniu każdego okresu rehabilitacji należy kompleksowo ocenić ryzyko i w zależności od wyników badań można zakwalifikować pacjenta do innego modelu ćwiczeń.
Warunki i miejsce realizacji ćwiczeń Miejscem rehabilitacji mogą być: § sala intensywnego nadzoru — 2–3 dni; § oddział kardiochirurgiczny — od 3. do 7. dnia; § oddział kardiochirurgiczny, kardiologiczny, chorób wewnętrznych lub rehabilitacji kardiologicznej — od 7. dnia. § sala gimnastyczna, dom
Określenie form treningu Trening marszowy na bieżni lub w terenie Trening rowerowy (cykloergometry), trening kombinowany kończyn górnych i kończyn dolnych na cykloergometrach. Trening na steperach, maszynach wioślarskich lub naśladujących jazdę na nartach biegowych Bieg w terenie (tylko w wybranych grupach treningowych i nie na wczesnym etapie treningu) Pływanie (tylko w wybranych grupach treningowych i nie na wczesnym etapie treningu) Trening poprzez zajęcia sportowe (tylko w wybranych grupach osób z chorobami krążenia i nie na wczesnym etapie treningu) W II i III etapie rehabilitacji stosuje się trening wytrzymałościowy oraz ćwiczenia oporowe. Uzupełnieniem kinezyterapii powinien być zestaw ćwiczeń ogólnousprawniających, obejmujący ćwiczenia rozluźniające, rozciągające, równoważne i zręcznościowe.
Określenie programu ćwiczeń W zależności od; celów funkcjonalnych (zwiększenie możliwości podejmowania codziennych czynności życiowych), celów fizjologicznych (ograniczenia występowania zaburzeń czynności układu krążenia)
Wybór rodzajów ćwiczeń: l Ćwiczenia zwiększające wytrzymałość aerobową, stanowią podstawę rehabilitacji kardiologicznej. l Trening aerobowy wytrzymałościowy wykorzystuje ćwiczenia dynamiczne angażując duże grupy mięśniowe. l Preferowaną formą jest trening na cykloergometrze metodą interwałową z okresami pracy trwającymi od 30 s do 4 min, przedzielonymi 1–3-minutowymi okresami „powrotu” (recoery), w których pacjent, w celu uniknięcia niekorzystnych hemodynamicznych efektów nagłego przerwania wysiłku, w pozycji siedzącej (oershoot) powinien pedałować bez obciążenia. l Inną zalecaną formą może być trening marszowy przeprowadzany na bieżni ruchomej, stepperach lub jako marsze w warunkach kontrolowanych ze stopniowo zwiększanym dystansem – można prowadzić metodą interwałową, np. 1 min pracy/1 min „powrotu” (recoery). l Inną zalecaną formą może być trening marszowy przeprowadzany na bieżni ruchomej, stepperach lub jako marsze w warunkach kontrolowanych ze stopniowo zwiększanym dystansem – można prowadzić metodą interwałową, np. 1 min pracy/1 min „powrotu” (recoery). l Ćwiczenia zwiększające wytrzymałość siłową. Wiele czynności codziennych wymaga wykonania ruchu z pokonaniem oporu (z większą lub mniejszą składową pracy izometrycznej) l Trening oporowy Zasadą jest stosowanie rytmicznych ćwiczeń oporowych, angażujących naprzemiennie pojedyncze grupy mięśniowe jednej kończyny (z obciążeniem do 50% siły mięśniowej). l Podczas 1-minutowej fazy pracy chory powinien wykonać 10–12 powtórzeń w jednym cyklu. l Liczbę cykli zwiększa się stopniowo do trzech w serii, stosując 2-minutowe fazy aktywnego wypoczynku pomiędzy cyklami. Chory powinien powtórzyć serię 2–3 razy dziennie. l Ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne — ćwiczenia toru i tempa oddychania (joga); — ćwiczenia oporowe przepony i mięśni brzucha; — ćwiczenia za pomocą urządzenia Respirex do ćwiczeń mięśni wdechowych z regulowanym oporem. l Rekreacyjne gry zespołowe, ćwiczenia wykonywane w wodzie UWAGA W zasadzie ćwiczenia wytrzymałościowe aerobowe wykonuje się w pozycjach spionizowanych. W przypadku ćwiczeń w pozycji leżącej na plecach należy mieć na uwadze reakcję układu krążenia która jest odmienna niż w pozycji stojącej (występują większe wstępne obciążenia serca). Pacjentom z niewydolnością serca oraz tym, u których występują zaburzenia rytmu serca, zaleca się ćwiczenia w pozycji pionizowanej stojąca, siedząca). NIE stosuje się ćwiczeń z dominującym udziałem pracy statycznej mięśni (skurcz izometryczny), np.: utrzymywanie uniesionego ciężaru, pchanie przeciw nieruchomemu oporowi. Ćwiczenia te będą skutkowały zwiększeniem obciążenia następczego serca, wzrostem ciśnienia w śródpiersiu (próba alsay)
Określanie sposobu obciążania i intensywności ćwiczeń. § O wielkości obciążenia treningowego decydują lekarz prowadzący oraz fizjoterapeuta. § Intensywność wysiłku powinna uwzględnić takie parametry jak %O2 (wielkość pochłaniania tlenu, częstość skurczów serca (HR – ang. heart rate), odczucie obciążenia wysiłkiem (= zmęczenia) – skala RPE (ang. rating of perceied exertion) najczęściej stosowany to skala Borga.
Najmniejsza aktywność fizyczna jest lepsza niż żadna. W każdym przypadku należy wyznaczyć maksymalną dozwoloną intensywność wysiłku – tej wartości NIGDY nie można przekraczać podczas ćwiczeń!
Sposób określania intensywności wysiłku i wielkości obciążeń treningowych U każdego chorego poddawanego kinezyterapii należy określić intensywność treningu i wielkość obciążeń treningowych. Do tego celu można wykorzystać różne metody
1. Obliczenie intensywności zalecanego wysiłku na podstawie wyniku testu wysiłkowego (tzw. rezerwy tętna), a następnie wyliczenie tętna treningowego według wzorów: Rezerwa tętna = maksymalne tętno wysiłkowe – tętno spoczynkowe Tętno treningowe = tętno spoczynkowe + 40–80% rezerwy tętna Przykład: Tętno spoczynkowe: 80/min Maksymalne tętno wysiłkowe: 130/min Rezerwa tętna: 130/min – 80/min = 50/min 40–80% rezerwy tętna: 20–40/min tętno treningowe: 80/min + 20–40/min = 100–120/min
2. Określenie obciążenia w watach lub w MET (przy korzystaniu ze sprzętu do ćwiczeń z wyskalowanym obciążeniem) — wielkość obciążenia, zależna od modelu zastosowanego treningu, powinna wynosić 40–70% maksymalnego obciążenia tolerowanego w próbie wysiłkowej. Przykład: Maksymalne tolerowane obciążenie: 100 W Obciążenie treningowe: 40–70 W
MET – jednostka metaboliczna określająca pochłanianie tlenu § Mycie, pisanie, zmywanie naczyń1,5 – 2,0 § Lekkie prace domowe (wynoszenie śmieci, odkurzanie) 2,0 – 4,0 § Noszenie do 5 kg do 7,0 § Aktywności seksualne 4,0 – 5,0 § Prace ogrodowe (sadzenie ,grabienie) 2,0 – 4,5 § Rąbanie drewna 5,0 – § Odgarnianie śniegu 6,0 – 15,0 § Marsz po płaskim 2 km/h Ok. 2,0 § Ok. 5 km/h 3,0 – 4,0 § Ok. 7,5 km/h. - 7,0 § Schodzenie po schodach 4,0 – 5,0 § Wychodzenie po schodach 6,0 – 8,0 § Taniec 3,0 – 7,0 § Pływanie – spokojne 4,0 – 8,0 § Gra w koszykówkę, piłkę nożną (bez współzawodnictwa) 6,0 – 10,0 § Jazda na rowerze (8 – 15 km/h płaski teren)3,0 – 7,0 § Jazda na nartach zjazdowych 5,0 – 8,0
3. Subiektywną skalę oceny ciężkości pracy w punktach według Borga — zaleca się stosowanie intensywności na poziomie11–14 pkt;
4. Określenie szczytowego zużycia tlenu (peakO2) w badaniu spiroergometrycznym — w praktyce stosuje się obciążenia, przy których zużycie tlenu wynosi 40–80% peakO2.
Określenie czasu trwania treningu i jego częstotliwości Czas trwania sesji determinowana jest stopniem ogólnej wydolności wysiłkowej (układ krążenia i narząd ruchu). Im pacjent słabszy, tym krótsze (a jednocześnie częstsze) powinny być sesje treningowe. Najczęściej ćwiczenia trwają od 10 do 60 min. Optymalna częstotliwość sesji treningowej to 3 – 5 x w tygodniu. Osobom starszym, osłabionym i o małej tolerancji wysiłku można zalecać nawet 3- 4 sesje dziennie, ale krótkotrwałe 5 -15 minutowe
Zaplanowanie przebiegu sesji treningowej: Sesja treningu kardiologicznego składa się z: – rozgrzewki 5 – 15 min obejmującą ćwiczenia ogólnorozwojowe i rozciągające, – części głównej treningu 5 – 45 min – wyciszenia 5 -15 min, do czasu zbliżenia się parametrów hemodynamicznych, tj HR i CT do wartości spoczynkowej.
Stany wskazujące na nieprawidłową reakcję organizmu na wysiłek = PRZERWANIE TRENINGU (np.: wystąpienie duszności lub nasilenie wcześniej występującej, zamroczenie, zawroty głowy, nudności, etc)
CHOROBY SERCA
1. Zaburzenia rytmu serca 2. Choroba niedokrwienna serca, zwężenie, niedrożność tętnic wieńcowych → objawem jest ból zwany DUSZNICA BOLESNĄ → zamknięcie światła naczynia ZAWAŁ SERCA → niewydolność serca 3. Wady serca wrodzone 4. Choroby mięśnia sercowego: zapalenie mięśnia sercowego, kardiomiopatie, zapalenie osierdzia, zapalenia wsierdzia
Zawał serca Rehabilitacja pacjentów po zawale serca i po ostrym zespole wieńcowym bez zawału serca 1. Okres pobytu pacjenta z ostrym zespołewieńcowym w szpitalu nie powinien być krótszy niż 4 dni, nawet u chorych, u których uzyskano optymalny efekt terapeutyczny 2. Przed wypisaniem ze szpitala! należy wykonać submaksymalne badanie wysiłkowe do 70% maksymalnej częstotliwości rytmu serca lub do osiągnięcia poziomu umiarkowanego zmęczenia — 13 punkt według skali Borga
Chirurgia serca § Rozrusznik serca § Koronarografia – przezskórne interwencje wieńcowe § By pass
Rehabilitacja pacjentów po przezskórnych interwencjach wieńcowych Wpływ przezskórnych interwencji wieńcowych (PCI, percutaneous coronary interentions) na rehabilitację ruchową zależy od: — sytuacji klinicznej, w której wykonano zabieg; — stanu klinicznego pacjenta po wykonanym zabiegu; — osiągniętego stopnia rewaskularyzacji; — obecności lub braku powikłań w miejscu wkłucia (krwawienie, krwiak, powikłania zakrzepowe i/lub zapalne, przetoki). Przezskórna angioplastyka jest zabiegiem polegającym na poszerzeniu zwężonej tętnicy przy użyciu specjalnego cewnika z balonem (stąd nazwa potoczna zabiegu "balonikowanie").
Rehabilitacja pacjentów po zabiegu pomostowania aortalno-wieńcowego Cele przygotowania przedoperacyjnego: — zmniejszenie ryzyka powikłań zatorowo - zakrzepowych; — zmniejszenie ryzyka powikłań ze strony układu oddechowego; — utrzymanie sprawności mięśni obwodowych w celu szybkiego uruchomienia pacjenta po zabiegu; — minimalizacja stresu pooperacyjnego
Metody przygotowania chorego do zabiegu: — edukacja pacjentów na temat istoty zabiegui przebiegu okresu pooperacyjnego; — zmniejszenie ryzyka powikłań ze strony układu oddechowego; — trening mięśni oddechowych; — nauka oddychania torem brzusznym; — nauka efektywnego kaszlu; — lekkie ćwiczenia fizyczne dostosowane do stanu chorego; — przygotowanie psychoterapeutyczne.
Rehabilitacja pacjentów po operacjach wad serca 1) Rehabilitacja kardiologiczna chorych po operacjach wad serca wymaga wielokierunkowego działania opartego na wnikliwej ocenie czynnościowej stanu pacjenta. 2) Program usprawniania ruchowego musi być indywidualnie opracowany 3) Należy szczególnie podkreślić, że korekta kardiochirurgiczna wady nie powoduje natychmiastowego usunięcia narastających przez lata następstw strukturalnych i funkcjonalnych w sercu, krążeniu płucnym i mięśniach szkieletowych. 4) Okres poprawy czynności serca i wydolności fizycznej po zabiegu ocenia się na 3–6 miesięcy, przy zachowanych możliwościach adaptacyjnych układu krążenia
Rehabilitacja pacjentów z niewydolnością serca Niewydolność serca w okresie stabilizacji obrazu klinicznego nie stanowi przeciwwskazania do rehabilitacji. Wręcz przeciwnie. Kryteria kwalifikacji do odpowiednich modeli rehabilitacji ruchowej chorych niewydolnością serca opierają się na analizie tych samych parametrów co w innych jednostkach chorobowych.
Rehabilitacja pacjentów po transplantacji serca Do przyczyn ograniczających tolerancję wysiłku chorych po przeszczepie serca należą: — odmienna anatomia i fizjologia serca przeszczepionego; — skutki choroby poprzedzającej transplantację — skrajnie ciężka niewydolność serca; — działania niepożądane leczenia immunosupresyjnego.
Do charakterystycznych zmian w zachowaniu się rytmu serca chorych we wczesnym okresie po transplantacji należą: — podwyższona spoczynkowa częstotliwość rytmu serca (brak hamującego wpływu układu przywspółczulnego w sercu odnerwionym); — wysiłkowa niewydolność serca; — utrzymywanie się wzrostu częstotliwości rytmu serca po zakończeniu wysiłku i zwolniony powrót do wartości spoczynkowych.
Diagnostykę i kolejne etapy usprawniania powinno się przeprowadzać tak jak w przypadku chorych z niewydolnością serca
Rehabilitacja pacjentów ze stymulatorem serca 1) Prawidłowo działający stymulator serca zasadniczo nie wpływa na realizację procesu rehabilitacji ruchowej. 2) Zaburzenia stymulacji mogą być jednak niebezpieczne. Dlatego rozpoczęcie kinezyterapii wymaga upewnienia się, czy stymulator jest sprawny. 3) U osób ze wszczepionym stymulatorem należy ograniczać ćwiczenia angażujące kończynę górną po stronie wszczepionego stymulatora.
Rehabilitacja pacjentów z wszczepionym kardiowerterem – defibrylatorem Pacjenci z wszczepionym kardiowerterem--defibrylatorem (ICD, implantable cardioerter--defibrillator), z powodu lęku przed nasilaniem się arytmii lub w obawie przed wyładowaniem ICD, unikają jakiejkolwiek aktywności fizycznej. Tymczasem większość z nich może bezpiecznie uczestniczyć w programie kontrolowanych treningów fizycznych lub ćwiczyć w warunkach domowych
Nadciśnienie tętnicze Zalecanie wysiłków osobom z nadciśnieniem tętniczym Rodzaj ćwiczeń –ćwiczenia aerobowe: m.in. marsz, bieg, jazda na rowerze, unikanie ćwiczeń izometrycznych Intensywność wysiłków – umiarkowana od 40 % do 60 % możliwości wysiłkowych organizmu Częstość ćwiczeń – minimum 3 – 4 x w tygodniu Czas treningu – od 30 do 45 minut
U pacjentów z nadciśnieniem należy: wykluczyć obecność wzmożonej reakcji presyjnej na wysiłek unikać gwałtownego rozpoczynania ćwiczeń kontrolować CT podczas ćwiczeń nie stosować krótkotrwałych wysiłków o dużej intensywności nie stosować wysiłków izometrycznych i treningu siłowego u osób z powikłaniami narządowymi i ciężkim nadciśnieniem
CHOROBY NACZYŃ TĘNIC STWARDNIENIE TĘTNIC = MIAŻDŻYCA KOŃCZYN DOLNYCH Jest to choroba naczyń obwodowych wywołana miażdżycą tętnic, powodującą zwężenie lub zamknięcie światła tętnicy. W następstwie stwardnienia zarostowego tętnic dochodzi do niedokrwienia tkanek odżywianych przez zamkniętą tętnicę. § Rozwija się najczęściej w dużych tętnicach kończyn dolnych, § U osób po 45 roku życia, znacznie częściej u mężczyzn niż u kobiet. § Choroba ma charakter przewlekły i rozwija się powoli. § Chromanie przestankowe – ból kończyn zmuszający o zatrzymania
Skala Fontaine’a – ocena stopnia niedokrwienia kończyn
1) Niedokrwienie umiarkowane STOPIEŃ I - przebiega bez objawów lub odczuwalne jest mrowienie i drętwienie kończyn, większa wrażliwość na zimno, bez zaburzeń w chodzeniu. 2) Niedokrwienie umiarkowane STOPIEŃ II - Bóle wysiłkowe przejawiające się chromaniem przestankowym. Z czasem dystans, po którym pojawiają się bóle wysiłkowe skraca się, a przerwy stają się częstsze - bóle wysiłkowe po przejściu dystansu powyżej 200 m, 3) Niedokrwienie znaczne STOPIEŃ III - bóle spoczynkowe (chorzy mają bóle bez wysiłku fizycznego, często w nocy, praktycznie nie chodzą lub chodzą bardzo mało), zmiany troficzne 4) Niedokrwienie krytyczne STOPIEŃ I - owrzodzenie kończyn, zgorzel, zmiany martwicze.
Rehabilitacja chorych z miażdżycą kończyn dolnych Ocena dystansu chromania – TEST MARSZOWY Ocena ukrwienia kończyn za pomocą wskaźnika ABI = kostkowo – ramienny ABI ↓ 1 – świadczy o zwężeniu tętnic przy wartościach ok. 0.5 – chromanie Trening według zasad kardiologicznych
CHOROBY NACZYŃ ŻYŁ ZAPALENIE ŻYŁ – przyczyny urazy naczyń, żylaki, inne zmiany zapalne
ZAPALENIE ZAKRZEPOWE ŻYŁ – zamknięci światła naczynia przez skrzeplinę, najczęściej dochodzi do tego wskutek: urazu naczyń np. złamania, zapalenia żyl, chorób prowadzących do „unieruchomienia” – zwolnienie krążenia krwi.
ŻYLAKI PODUDZIA – zmiany polegające na rozszerzeniu, wydłużeniu i powyginaniu żył oraz niedomykalności zastawek. Żyły wykazują zmiany wsteczne, zapalne i bliznowate. Zastawki we wnętrzu żył nie są w stanie zamknąć się prawidłowo, co powoduje zastój krwi w żyłach, a niekiedy nawet cofanie się krwi do nóg Powstają głównie w żyle odpiszczelowej, w odbycie Charakterystyczne ćwiczenia według Burgera – polegające na naprzemiennym wykonywaniu ćwiczeń w pozycji: – niedokrwienia – przekrwienia – relaksacji mięśni
KINEZYTERAPIA W KARDIOLOGII
ANATOMIA I FIZJOLOGIA UKŁADU KRĄŻENIA 1. Cykl pracy serca: serce wykonuje ok. 70 – 80 ewolucji na minutę, każda trwa około 0.8 sekund 2. Podczas skurczu przedsionków: ujścia żył zamknięte, ustaje dopływ krwi do przedsionków, ciśnienie – otrawcie zastawek przedsionkowo – komorowych (3 – dzielnej i 2 – dzielnej), krew przedostaje się do komór. 3. Podczas skurczu komór: przedsionki rozluźniają się i krew ponownie napływa z żył do serca, ciśnienie w komorach – zastawki zamykają się – otwierają się półksiężycowate aorty i tętnicy płucnej 4. Faza rozkurczu –zamknięcie zastawek półksiężycowatych 5. Regulacja pracy serca – nerw błędny ↓akcję, nerwy współczulne zwalniają, hormony (adrenalina, etc)
Czynniki ryzyka choroby wieńcowej 1. Niemodyfikowalne czynniki ryzyka (nie mamy na nie wpływu): wiek płeć predyspozycja rodzinna do miażdżycy (podłoże genetyczne) 2. Czynniki ryzyka podlegające modyfikacji (poprzez zmianę stylu życia lub przyjmowanie leków): podwyższone stężenie cholesterolu i/lub triglicerydów nadciśnienie tętnicze cukrzyca nadmierne spożycie alkoholu. dieta obfitująca w tłuszcze nasycone otyłość mała aktywność fizyczna palenie tytoniu
Systematyczny wysiłek fizyczny a układ krążenia – pozytywny wpływ Zwolnienie spoczynkowej i wysiłkowej częstości skurczów Zwiększenie stabilności elektrycznej Wydłużenie okresu rozkurczu max pojemności minutowej i objętości wyrzutowej Osiąganie niższych wartości CT przy tej samej mocy Poprawa funkcji śródbłonka Zwiększenie kapilaryzacj mięśnia sercowego Wzrost wydolności fizycznej i poprawa tolerancji wysiłku
Za rehabilitacje kardiologiczną można uznać skoordynowane działania prowadzące do uzyskania optymalnej sprawności fizycznej, psychicznej i społecznej pacjenta z chorobą układu krążenia, umożliwiające osiągnięcie jak najbardziej samodzielnego funkcjonowania w życiu codziennym i satysfakcjonującego udziału w życiu społecznym
„Kandydaci” do rehabilitacji kardiologicznej: – Po zawale serca – Z chorobą niedokrwienną serca bez zawału – Z chorobą niedokrwienną serca: oczekujących na zabieg operacyjny, po zabiegu pomostowania tętnic wieńcowych lub po przezskórnej angioplastyce tętnic – Z nadciśnieniem tętniczym – Z niewydolnością serca – Z kardiomiopatią rozstrzeniową – Z wadami zastawkowymi lub po chirurgicznym leczeniu wad zastawkowych – Po przeszczepieniu serca, po operacjach tętniaka – Z miażdżycą tętnic kończyn dolnych
Etapy rehabilitacji kardiologicznej : I Etap – szpitalny – w ostrym okresie choroby lub związku z leczeniem inwazyjnym; od momentu przyjęcia do szpitala aż do wypisu, (miejsce: sala intensywnej opieki medycznej, oddział pooperacyjny, oddział kardiologii, chorób wewnętrznych). Cel: jak najszybsze osiągniecie przez chorego samodzielności i samowystarczalności zakresie czynności życia codziennego oraz przeciwdziałanie skutkom unieruchomienia. II Etap – poszpitalny (stacjonarny lub ambulatoryjny wczesny) – rekonwalescencja; początek jak najwcześniej po szpitalu. Czas trwania tego etapu zależy od stanu chorego i oceny stopnia ryzyka wystąpienia powikłań – na ogół kilka tygodni. Cel: poprawa tolerancji wysiłku, korzystna modyfikacja czynników ryzyka miażdżycy i zdarzeń sercowo-naczyniowych III Etap – ambulatoryjny późny: po zakończeniu etapu II przez kolejne miesiące, (miejsce: poradnie rehabilitacji kardiologicznej, poradnie kardiologiczne lub lekarze rodzinni przeszkoleni w rehabilitacji kardiologicznej). Cel: podtrzymaniu dotychczasowych efektów leczenia i rehabilitacji oraz zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby, utrzymanie osiągniętych wyników, stopniowe zmniejszanie nadzoru nad chorym. Etap III powinien trwać do końca życia
Przeciwwskazania do rehabilitacji: 1) Niestabilny okres przebiegu choroby (np.: ostry zawał w okresie ostrego bólu, niestabilna dusznica bolesna) 2) Niewyrównana niewydolność krążenia – ostra lub nasilająca się przewlekła (pogorszenie tolerancji wysiłku, osłuchowo rzężenia nad polami płucnymi, obrzęki, utrata wagi ≥ 1,8 kg w trzy dni) 3) Występowanie niedokrwienia mięśnia sercowego (dusznica bolesna, zmiany w EKG) o bardzo niskim progu wysiłkowym (poniżej 3 Met) 4) Zmiany w EKG świadczące o ostrym epizodzie wieńcowym 5) Niekontrolowane zaburzenia rytmu akcji serca zagrażające zatrzymaniem 6) Zaburzenia przewodzenia przedsionkowo – komorowego III stopnia 7) Tętniak rozwarstwiający aorty (lub jego podejrzenie) 8) Zapalenie serca lub osierdzia 9) Hipotensja skurczowa ortostatyczna ≥ 20 mmHg z objawami klinicznymi (zawroty głowy, zasłabnięcia) 10) Zapalenie zakrzepowe żył 11) Świeże zatory tętnicze płucne lub obwodowe 12) Ostre choroby systemowe i gorączkowe 13) Ostre zaburzenia psychiczne
!!!!!!!!!!!!!!!! Badanie przed ćwiczeniami obowiązkowo wykonywane każdorazowo przed rozpoczęciem zajęć obejmuje: a) Ogólną ocenę stanu pacjenta, wygląd skóry (rany, obrzęki, sinica, bladość), utrzymanie równowagi i koordynacja ruchów b) Badanie miarowości i częstości skurczów serca (badanie tętna lub osłuchiwanie serca) c) Pomiar ciśnienia tętniczego i pomiar częstości oddechów d) Uzyskanie informacji o dolegliwościach (duszności, bólu w klatce piersiowej, niemiarowe bicie serca, bóle i zawroty głowy), innych aktualnych problemach zdrowotnych (stany podgorączkowe, bóle stawów etc), zmianach w farmakoterapii, samopoczucie po poprzedniej sesji ćwiczeniowej
OBJAWY „SERCOWE” OGÓLNE duszność, obrzęki – głównie kończyn – zwolnione krążenie naczynia ulegają rozszerzeniu – ściany ich stają się cieńsze i do tkanek przechodzi nadmierna ilość płynu, ból tępy w okolicy serca lub promieniujący do karku, ramienia, kołatanie, tętno, objawy mózgowe (wadach aorty omdlenia , nadmierna potliwość, depresja, krwotoki śródmózgowe, objawy brzuszne (przekrwienie żylne w brzuchu – zaparcia, niestrawność)
Zasady kinezyterapii na różnych etapach rehabilitacji kardiologicznej Etap I Proponowany tryb postępowania z chorym w ostrym okresie choroby obejmuje: w trakcie unieruchomienia możliwość przyłóżkowej toalety; po 1–2 dobach stabilizacji stanu chorego możliwość samodzielnej toalety, kąpieli z asystą, brania natrysku, spacerowania wokół łóżka. Rozpoczyna się od ćwiczeń oddechowych, relaksacyjnych, dynamicznych małych, a następnie dużych grup mięśniowych. Równolegle stopniowo przystępuje się do uruchamiania pacjenta poprzez siadanie, pionizację, spacery, chodzenie po schodach. Tempo wdrażania kolejnych elementów mobilizacji zależy od rodzaju choroby i ewentualnych powikłań ostrej fazy Kinezyterapia w I etapie rehabilitacji powinna odbywać się jednocześnie z monitorowaniem zapisu EKG Modele rehabilitacji A B I II III
Etap II Zakres kinezyterapii w II etapie rehabilitacji powinien być uzależniony od wydolności fizycznej pacjenta, a także od stopnia ryzyka wystąpienia powikłań Wydolność fizyczna i stopień ryzyka są najważniejszymi kryteriami kwalifikacji chorego do jednego z czterech modeli rehabilitacji II etapu — A, B, C lub D Etap II rehabilitacji można przeprowadzić w: – formie stacjonarnej — ćwiczenia 5 dni w tygodniu, wszystkie treningi nadzorowane medycznie; – formie ambulatoryjnej — ćwiczenia 3–5 dni w tygodniu, w tym 3 dni w tygodniu treningi nadzorowane Wszyscy pacjenci niezależnie od tolerancji wysiłku powinni uczestniczyć w codziennych spacerach trwających co najmniej 30–60 min. Warunki bezpieczeństwa treningu. Pacjent powinien mieć możliwość co najmniej kontaktu telefonicznego z ośrodkiem kardiologicznym, natomiast rodzina chorego powinna być przeszkolona w zakresie udzielania pierwszej pomocy.
Zasady kinezyterapii – Etap II – po operacji kardiologicznej: Rekonwalescencja (ok. 7–10 dni) obejmuje: pielęgnację ran; delikatne ćwiczenia oddechowe (z wyjątkiem ćwiczeń rozciągających mostek i ćwiczeń w pozycji na brzuchu); ćwiczenia ułożeniowe kończyn dolnych wspomagające poprawę odpływu żylnego— delikatną fizykoterapię zmniejszającą bolesność klatki piersiowej (ciepło, lekki masaż); ćwiczenia ogólnokondycyjne.
Etap III Program zajęć ruchowych III etapu rehabilitacji można realizować według jednego z trzech modeli (A, B lub C). Zakwalifikowanie do modelu treningowego zależy od oceny globalnego ryzyka secowo-naczyniowego u danego chorego
Uwaga! We wszystkich modelach kinezyterapii po zakończeniu każdego okresu rehabilitacji należy kompleksowo ocenić ryzyko i w zależności od wyników badań można zakwalifikować pacjenta do innego modelu ćwiczeń.
Warunki i miejsce realizacji ćwiczeń Miejscem rehabilitacji mogą być: § sala intensywnego nadzoru — 2–3 dni; § oddział kardiochirurgiczny — od 3. do 7. dnia; § oddział kardiochirurgiczny, kardiologiczny, chorób wewnętrznych lub rehabilitacji kardiologicznej — od 7. dnia. § sala gimnastyczna, dom
Określenie form treningu Trening marszowy na bieżni lub w terenie Trening rowerowy (cykloergometry), trening kombinowany kończyn górnych i kończyn dolnych na cykloergometrach. Trening na steperach, maszynach wioślarskich lub naśladujących jazdę na nartach biegowych Bieg w terenie (tylko w wybranych grupach treningowych i nie na wczesnym etapie treningu) Pływanie (tylko w wybranych grupach treningowych i nie na wczesnym etapie treningu) Trening poprzez zajęcia sportowe (tylko w wybranych grupach osób z chorobami krążenia i nie na wczesnym etapie treningu) W II i III etapie rehabilitacji stosuje się trening wytrzymałościowy oraz ćwiczenia oporowe. Uzupełnieniem kinezyterapii powinien być zestaw ćwiczeń ogólnousprawniających, obejmujący ćwiczenia rozluźniające, rozciągające, równoważne i zręcznościowe.
Określenie programu ćwiczeń W zależności od; celów funkcjonalnych (zwiększenie możliwości podejmowania codziennych czynności życiowych), celów fizjologicznych (ograniczenia występowania zaburzeń czynności układu krążenia)
Wybór rodzajów ćwiczeń: l Ćwiczenia zwiększające wytrzymałość aerobową, stanowią podstawę rehabilitacji kardiologicznej. l Trening aerobowy wytrzymałościowy wykorzystuje ćwiczenia dynamiczne angażując duże grupy mięśniowe. l Preferowaną formą jest trening na cykloergometrze metodą interwałową z okresami pracy trwającymi od 30 s do 4 min, przedzielonymi 1–3-minutowymi okresami „powrotu” (recoery), w których pacjent, w celu uniknięcia niekorzystnych hemodynamicznych efektów nagłego przerwania wysiłku, w pozycji siedzącej (oershoot) powinien pedałować bez obciążenia. l Inną zalecaną formą może być trening marszowy przeprowadzany na bieżni ruchomej, stepperach lub jako marsze w warunkach kontrolowanych ze stopniowo zwiększanym dystansem – można prowadzić metodą interwałową, np. 1 min pracy/1 min „powrotu” (recoery). l Inną zalecaną formą może być trening marszowy przeprowadzany na bieżni ruchomej, stepperach lub jako marsze w warunkach kontrolowanych ze stopniowo zwiększanym dystansem – można prowadzić metodą interwałową, np. 1 min pracy/1 min „powrotu” (recoery). l Ćwiczenia zwiększające wytrzymałość siłową. Wiele czynności codziennych wymaga wykonania ruchu z pokonaniem oporu (z większą lub mniejszą składową pracy izometrycznej) l Trening oporowy Zasadą jest stosowanie rytmicznych ćwiczeń oporowych, angażujących naprzemiennie pojedyncze grupy mięśniowe jednej kończyny (z obciążeniem do 50% siły mięśniowej). l Podczas 1-minutowej fazy pracy chory powinien wykonać 10–12 powtórzeń w jednym cyklu. l Liczbę cykli zwiększa się stopniowo do trzech w serii, stosując 2-minutowe fazy aktywnego wypoczynku pomiędzy cyklami. Chory powinien powtórzyć serię 2–3 razy dziennie. l Ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne — ćwiczenia toru i tempa oddychania (joga); — ćwiczenia oporowe przepony i mięśni brzucha; — ćwiczenia za pomocą urządzenia Respirex do ćwiczeń mięśni wdechowych z regulowanym oporem. l Rekreacyjne gry zespołowe, ćwiczenia wykonywane w wodzie UWAGA W zasadzie ćwiczenia wytrzymałościowe aerobowe wykonuje się w pozycjach spionizowanych. W przypadku ćwiczeń w pozycji leżącej na plecach należy mieć na uwadze reakcję układu krążenia która jest odmienna niż w pozycji stojącej (występują większe wstępne obciążenia serca). Pacjentom z niewydolnością serca oraz tym, u których występują zaburzenia rytmu serca, zaleca się ćwiczenia w pozycji pionizowanej stojąca, siedząca). NIE stosuje się ćwiczeń z dominującym udziałem pracy statycznej mięśni (skurcz izometryczny), np.: utrzymywanie uniesionego ciężaru, pchanie przeciw nieruchomemu oporowi. Ćwiczenia te będą skutkowały zwiększeniem obciążenia następczego serca, wzrostem ciśnienia w śródpiersiu (próba alsay)
Określanie sposobu obciążania i intensywności ćwiczeń. § O wielkości obciążenia treningowego decydują lekarz prowadzący oraz fizjoterapeuta. § Intensywność wysiłku powinna uwzględnić takie parametry jak %O2 (wielkość pochłaniania tlenu, częstość skurczów serca (HR – ang. heart rate), odczucie obciążenia wysiłkiem (= zmęczenia) – skala RPE (ang. rating of perceied exertion) najczęściej stosowany to skala Borga.
Najmniejsza aktywność fizyczna jest lepsza niż żadna. W każdym przypadku należy wyznaczyć maksymalną dozwoloną intensywność wysiłku – tej wartości NIGDY nie można przekraczać podczas ćwiczeń!
Sposób określania intensywności wysiłku i wielkości obciążeń treningowych U każdego chorego poddawanego kinezyterapii należy określić intensywność treningu i wielkość obciążeń treningowych. Do tego celu można wykorzystać różne metody
1. Obliczenie intensywności zalecanego wysiłku na podstawie wyniku testu wysiłkowego (tzw. rezerwy tętna), a następnie wyliczenie tętna treningowego według wzorów: Rezerwa tętna = maksymalne tętno wysiłkowe – tętno spoczynkowe Tętno treningowe = tętno spoczynkowe + 40–80% rezerwy tętna Przykład: Tętno spoczynkowe: 80/min Maksymalne tętno wysiłkowe: 130/min Rezerwa tętna: 130/min – 80/min = 50/min 40–80% rezerwy tętna: 20–40/min tętno treningowe: 80/min + 20–40/min = 100–120/min
2. Określenie obciążenia w watach lub w MET (przy korzystaniu ze sprzętu do ćwiczeń z wyskalowanym obciążeniem) — wielkość obciążenia, zależna od modelu zastosowanego treningu, powinna wynosić 40–70% maksymalnego obciążenia tolerowanego w próbie wysiłkowej. Przykład: Maksymalne tolerowane obciążenie: 100 W Obciążenie treningowe: 40–70 W
MET – jednostka metaboliczna określająca pochłanianie tlenu § Mycie, pisanie, zmywanie naczyń1,5 – 2,0 § Lekkie prace domowe (wynoszenie śmieci, odkurzanie) 2,0 – 4,0 § Noszenie do 5 kg do 7,0 § Aktywności seksualne 4,0 – 5,0 § Prace ogrodowe (sadzenie ,grabienie) 2,0 – 4,5 § Rąbanie drewna 5,0 – § Odgarnianie śniegu 6,0 – 15,0 § Marsz po płaskim 2 km/h Ok. 2,0 § Ok. 5 km/h 3,0 – 4,0 § Ok. 7,5 km/h. - 7,0 § Schodzenie po schodach 4,0 – 5,0 § Wychodzenie po schodach 6,0 – 8,0 § Taniec 3,0 – 7,0 § Pływanie – spokojne 4,0 – 8,0 § Gra w koszykówkę, piłkę nożną (bez współzawodnictwa) 6,0 – 10,0 § Jazda na rowerze (8 – 15 km/h płaski teren)3,0 – 7,0 § Jazda na nartach zjazdowych 5,0 – 8,0
3. Subiektywną skalę oceny ciężkości pracy w punktach według Borga — zaleca się stosowanie intensywności na poziomie11–14 pkt;
4. Określenie szczytowego zużycia tlenu (peakO2) w badaniu spiroergometrycznym — w praktyce stosuje się obciążenia, przy których zużycie tlenu wynosi 40–80% peakO2.
Określenie czasu trwania treningu i jego częstotliwości Czas trwania sesji determinowana jest stopniem ogólnej wydolności wysiłkowej (układ krążenia i narząd ruchu). Im pacjent słabszy, tym krótsze (a jednocześnie częstsze) powinny być sesje treningowe. Najczęściej ćwiczenia trwają od 10 do 60 min. Optymalna częstotliwość sesji treningowej to 3 – 5 x w tygodniu. Osobom starszym, osłabionym i o małej tolerancji wysiłku można zalecać nawet 3- 4 sesje dziennie, ale krótkotrwałe 5 -15 minutowe
Zaplanowanie przebiegu sesji treningowej: Sesja treningu kardiologicznego składa się z: – rozgrzewki 5 – 15 min obejmującą ćwiczenia ogólnorozwojowe i rozciągające, – części głównej treningu 5 – 45 min – wyciszenia 5 -15 min, do czasu zbliżenia się parametrów hemodynamicznych, tj HR i CT do wartości spoczynkowej.
Stany wskazujące na nieprawidłową reakcję organizmu na wysiłek = PRZERWANIE TRENINGU (np.: wystąpienie duszności lub nasilenie wcześniej występującej, zamroczenie, zawroty głowy, nudności, etc)
CHOROBY SERCA
1. Zaburzenia rytmu serca 2. Choroba niedokrwienna serca, zwężenie, niedrożność tętnic wieńcowych → objawem jest ból zwany DUSZNICA BOLESNĄ → zamknięcie światła naczynia ZAWAŁ SERCA → niewydolność serca 3. Wady serca wrodzone 4. Choroby mięśnia sercowego: zapalenie mięśnia sercowego, kardiomiopatie, zapalenie osierdzia, zapalenia wsierdzia
Zawał serca Rehabilitacja pacjentów po zawale serca i po ostrym zespole wieńcowym bez zawału serca 1. Okres pobytu pacjenta z ostrym zespołewieńcowym w szpitalu nie powinien być krótszy niż 4 dni, nawet u chorych, u których uzyskano optymalny efekt terapeutyczny 2. Przed wypisaniem ze szpitala! należy wykonać submaksymalne badanie wysiłkowe do 70% maksymalnej częstotliwości rytmu serca lub do osiągnięcia poziomu umiarkowanego zmęczenia — 13 punkt według skali Borga
Chirurgia serca § Rozrusznik serca § Koronarografia – przezskórne interwencje wieńcowe § By pass
Rehabilitacja pacjentów po przezskórnych interwencjach wieńcowych Wpływ przezskórnych interwencji wieńcowych (PCI, percutaneous coronary interentions) na rehabilitację ruchową zależy od: — sytuacji klinicznej, w której wykonano zabieg; — stanu klinicznego pacjenta po wykonanym zabiegu; — osiągniętego stopnia rewaskularyzacji; — obecności lub braku powikłań w miejscu wkłucia (krwawienie, krwiak, powikłania zakrzepowe i/lub zapalne, przetoki). Przezskórna angioplastyka jest zabiegiem polegającym na poszerzeniu zwężonej tętnicy przy użyciu specjalnego cewnika z balonem (stąd nazwa potoczna zabiegu "balonikowanie").
Rehabilitacja pacjentów po zabiegu pomostowania aortalno-wieńcowego Cele przygotowania przedoperacyjnego: — zmniejszenie ryzyka powikłań zatorowo - zakrzepowych; — zmniejszenie ryzyka powikłań ze strony układu oddechowego; — utrzymanie sprawności mięśni obwodowych w celu szybkiego uruchomienia pacjenta po zabiegu; — minimalizacja stresu pooperacyjnego
Metody przygotowania chorego do zabiegu: — edukacja pacjentów na temat istoty zabiegui przebiegu okresu pooperacyjnego; — zmniejszenie ryzyka powikłań ze strony układu oddechowego; — trening mięśni oddechowych; — nauka oddychania torem brzusznym; — nauka efektywnego kaszlu; — lekkie ćwiczenia fizyczne dostosowane do stanu chorego; — przygotowanie psychoterapeutyczne.
Rehabilitacja pacjentów po operacjach wad serca 1) Rehabilitacja kardiologiczna chorych po operacjach wad serca wymaga wielokierunkowego działania opartego na wnikliwej ocenie czynnościowej stanu pacjenta. 2) Program usprawniania ruchowego musi być indywidualnie opracowany 3) Należy szczególnie podkreślić, że korekta kardiochirurgiczna wady nie powoduje natychmiastowego usunięcia narastających przez lata następstw strukturalnych i funkcjonalnych w sercu, krążeniu płucnym i mięśniach szkieletowych. 4) Okres poprawy czynności serca i wydolności fizycznej po zabiegu ocenia się na 3–6 miesięcy, przy zachowanych możliwościach adaptacyjnych układu krążenia
Rehabilitacja pacjentów z niewydolnością serca Niewydolność serca w okresie stabilizacji obrazu klinicznego nie stanowi przeciwwskazania do rehabilitacji. Wręcz przeciwnie. Kryteria kwalifikacji do odpowiednich modeli rehabilitacji ruchowej chorych niewydolnością serca opierają się na analizie tych samych parametrów co w innych jednostkach chorobowych.
Rehabilitacja pacjentów po transplantacji serca Do przyczyn ograniczających tolerancję wysiłku chorych po przeszczepie serca należą: — odmienna anatomia i fizjologia serca przeszczepionego; — skutki choroby poprzedzającej transplantację — skrajnie ciężka niewydolność serca; — działania niepożądane leczenia immunosupresyjnego.
Do charakterystycznych zmian w zachowaniu się rytmu serca chorych we wczesnym okresie po transplantacji należą: — podwyższona spoczynkowa częstotliwość rytmu serca (brak hamującego wpływu układu przywspółczulnego w sercu odnerwionym); — wysiłkowa niewydolność serca; — utrzymywanie się wzrostu częstotliwości rytmu serca po zakończeniu wysiłku i zwolniony powrót do wartości spoczynkowych.
Diagnostykę i kolejne etapy usprawniania powinno się przeprowadzać tak jak w przypadku chorych z niewydolnością serca
Rehabilitacja pacjentów ze stymulatorem serca 1) Prawidłowo działający stymulator serca zasadniczo nie wpływa na realizację procesu rehabilitacji ruchowej. 2) Zaburzenia stymulacji mogą być jednak niebezpieczne. Dlatego rozpoczęcie kinezyterapii wymaga upewnienia się, czy stymulator jest sprawny. 3) U osób ze wszczepionym stymulatorem należy ograniczać ćwiczenia angażujące kończynę górną po stronie wszczepionego stymulatora.
Rehabilitacja pacjentów z wszczepionym kardiowerterem – defibrylatorem Pacjenci z wszczepionym kardiowerterem--defibrylatorem (ICD, implantable cardioerter--defibrillator), z powodu lęku przed nasilaniem się arytmii lub w obawie przed wyładowaniem ICD, unikają jakiejkolwiek aktywności fizycznej. Tymczasem większość z nich może bezpiecznie uczestniczyć w programie kontrolowanych treningów fizycznych lub ćwiczyć w warunkach domowych
Nadciśnienie tętnicze Zalecanie wysiłków osobom z nadciśnieniem tętniczym Rodzaj ćwiczeń –ćwiczenia aerobowe: m.in. marsz, bieg, jazda na rowerze, unikanie ćwiczeń izometrycznych Intensywność wysiłków – umiarkowana od 40 % do 60 % możliwości wysiłkowych organizmu Częstość ćwiczeń – minimum 3 – 4 x w tygodniu Czas treningu – od 30 do 45 minut
U pacjentów z nadciśnieniem należy: wykluczyć obecność wzmożonej reakcji presyjnej na wysiłek unikać gwałtownego rozpoczynania ćwiczeń kontrolować CT podczas ćwiczeń nie stosować krótkotrwałych wysiłków o dużej intensywności nie stosować wysiłków izometrycznych i treningu siłowego u osób z powikłaniami narządowymi i ciężkim nadciśnieniem
CHOROBY NACZYŃ TĘNIC STWARDNIENIE TĘTNIC = MIAŻDŻYCA KOŃCZYN DOLNYCH Jest to choroba naczyń obwodowych wywołana miażdżycą tętnic, powodującą zwężenie lub zamknięcie światła tętnicy. W następstwie stwardnienia zarostowego tętnic dochodzi do niedokrwienia tkanek odżywianych przez zamkniętą tętnicę. § Rozwija się najczęściej w dużych tętnicach kończyn dolnych, § U osób po 45 roku życia, znacznie częściej u mężczyzn niż u kobiet. § Choroba ma charakter przewlekły i rozwija się powoli. § Chromanie przestankowe – ból kończyn zmuszający o zatrzymania
Skala Fontaine’a – ocena stopnia niedokrwienia kończyn
1) Niedokrwienie umiarkowane STOPIEŃ I - przebiega bez objawów lub odczuwalne jest mrowienie i drętwienie kończyn, większa wrażliwość na zimno, bez zaburzeń w chodzeniu. 2) Niedokrwienie umiarkowane STOPIEŃ II - Bóle wysiłkowe przejawiające się chromaniem przestankowym. Z czasem dystans, po którym pojawiają się bóle wysiłkowe skraca się, a przerwy stają się częstsze - bóle wysiłkowe po przejściu dystansu powyżej 200 m, 3) Niedokrwienie znaczne STOPIEŃ III - bóle spoczynkowe (chorzy mają bóle bez wysiłku fizycznego, często w nocy, praktycznie nie chodzą lub chodzą bardzo mało), zmiany troficzne 4) Niedokrwienie krytyczne STOPIEŃ I - owrzodzenie kończyn, zgorzel, zmiany martwicze.
Rehabilitacja chorych z miażdżycą kończyn dolnych Ocena dystansu chromania – TEST MARSZOWY Ocena ukrwienia kończyn za pomocą wskaźnika ABI = kostkowo – ramienny ABI ↓ 1 – świadczy o zwężeniu tętnic przy wartościach ok. 0.5 – chromanie Trening według zasad kardiologicznych
CHOROBY NACZYŃ ŻYŁ ZAPALENIE ŻYŁ – przyczyny urazy naczyń, żylaki, inne zmiany zapalne
ZAPALENIE ZAKRZEPOWE ŻYŁ – zamknięci światła naczynia przez skrzeplinę, najczęściej dochodzi do tego wskutek: urazu naczyń np. złamania, zapalenia żyl, chorób prowadzących do „unieruchomienia” – zwolnienie krążenia krwi.
ŻYLAKI PODUDZIA – zmiany polegające na rozszerzeniu, wydłużeniu i powyginaniu żył oraz niedomykalności zastawek. Żyły wykazują zmiany wsteczne, zapalne i bliznowate. Zastawki we wnętrzu żył nie są w stanie zamknąć się prawidłowo, co powoduje zastój krwi w żyłach, a niekiedy nawet cofanie się krwi do nóg Powstają głównie w żyle odpiszczelowej, w odbycie Charakterystyczne ćwiczenia według Burgera – polegające na naprzemiennym wykonywaniu ćwiczeń w pozycji: – niedokrwienia – przekrwienia – relaksacji mięśni
» powrót do poprzedniej strony
Aby otrzymywać najnowsze informacje :
Masaż tajski jest jedną z czterech gałęzi tradycyjnej medycyny Tajów. |
Fizjoterapiaonline.pl serwis zajmujący się coraz bardziej popularnym tematem, jakim jest fizjoterapia. |
Gabinety masażu - baza gabinetów masażu
Rehabilitacja - serwis rehabilitacyjny
Forum fizjoterapia - fizjoterapia, fizjoterapeuci